Từ khoá: Đề thi học sinh giỏi ngữ văn lớp 10 có đáp án, HSS ngữ văn lớp 10, Đề thi hsg ngữ văn 10 mới nhất,...
|
|
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 10 THPT Môn thi: NGỮ VĂN Thời gian làm bài: 150 phút, không
kể thời gian giao đề Đề thi có 01 trang |
Câu 1 (8,0 điểm)
“Người bi quan phàn nàn về cơn gió; người lạc
quan chờ đợi nó đổi chiều; người thực tế điều chỉnh lại cánh buồm.”
(William
Arthur Ward )
Suy
nghĩ của anh/ chị về ý kiến trên.
Câu 2 (12,0 điểm)
Bàn
về chức năng của văn học, có ý kiến cho rằng:
Văn học đem lại cho con người niềm
vui trong sáng trước cái đẹp của sự sống.
Bằng kiến
thức văn học lớp 10, anh/chị hãy làm sáng tỏ vấn đề trên
-HẾT-
A. YÊU CẦU CHUNG
-
Giám khảo cần vận dụng linh hoạt Hướng dẫn
chấm, sử dụng các mức điểm một cách hợp lí, khuyến khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo.
- Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách nhưng nếu
đáp ứng những yêu cầu cơ bản của đề, diễn đạt tốt vẫn cho đủ điểm.
- Điểm toàn bài thi cho lẻ đến 0,25 điểm.
Câu 1. (8 điểm)
a. Yêu cầu về kĩ năng:
Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu chặt
chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp…
b. Yêu cầu về kiến thức:
Thí sinh có thể đưa ra những ý kiến, trình bày theo
nhiều cách khác nhau, nhưng cần chính xác, hợp lí, rõ ràng, thuyết phục… và nêu
được các ý cơ bản sau:
Giải thích vấn đề:
- Người bi quan phàn nàn về cơn gió: Người
có cái nhìn chán nản. tuyệt vọng, tiêu
cực, không tin tưởng ở ở tương lai sẽ phàn nàn về những khó khăn, trở ngại
trong cuộc sống.
- Người lạc quan chờ đợi nó đổi chiều: Trái
với người bi quan, người lạc quan
luôn có cách nhìn, thái độ tin tưởng ở tương lai. Họ luôn chờ đợi và hi vọng
những điều tốt đẹp sẽ đến.
- Người thực tế điều chỉnh lại cánh buồm:
Người thực tế là những người hiểu rõ và sống với thực tại. Họ không ảo tưởng
hão huyền. Bởi vậy, để đến đích, họ không “phàn nàn”, không “chờ đợi” mà chủ
động “điều chỉnh”, thay đổi những thứ mình có cho phù hợp hoàn cảnh.
à Để đến với thành công, con người không nên có thái độ
bi quan, cũng không nên chờ đợi vào sự may mắn mà cần đối diện với thực tế, dám thay đổi bản thân.
2. Phân tích, chứng minh:
- Sống
thực tế giúp con người có cái nhìn, sự đánh giá đúng đắn về bản thân cũng như
về thế giới khách quan. Từ đó, xác định cho mình những hướng đi, những con
đường phù hợp với năng lực và hoàn cảnh.
- Sự
nhận thức và tự nhận thức sẽ giúp những người thực tế biết cách tự thay đổi,
điều chỉnh mình theo chiều hướng tích cực để vươn lên.
(Dẫn
chứng cần cụ thể, tiêu biểu, thực tế)
3. Bình luận:
- Phê
phán những kẻ bi quan, cũng như những kẻ sống trong ảo tưởng, hão huyền.
- Con
người cần có lối sống thực tế, nhưng cần phân biệt thực tế với thực dụng – lối
sống quá chú trọng vào vật chất và lợi ích cá nhân.
- Sống
thực tế nhưng con người cũng cần có những hi vọng và sự lạc quan. Đây chính là
yếu tố quan trọng giúp con người có thêm sự nỗ lực để vượt lên những khó khăn,
thử thách của cuộc đời.
Câu 2 (12,0 điểm)
|
II. Yêu cầu cụ thể: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo
các yêu cầu sau: |
|
1. Giải thích ý
kiến - Văn học: là
loại hình nghệ thuật dùng ngôn từ làm chất liệu để sáng tạo nên tác phẩm. Văn
học nhận thức, phản ánh, khám phá đời sống theo quy luật của cái đẹp, nhằm
thỏa mãn cho con người những tình cảm thẩm mĩ vô cùng phong phú. Văn học nhận
thức, phản ánh, khám phá đời sống và thể hiện tư tưởng tình cảm bằng hình
tượng nghệ thuật. - Niềm vui trong
sáng: những xúc cảm vui sướng lành mạnh của con người khi tiếp nhận một
tác phẩm văn học nào đó. - Cái đẹp của sự
sống: Đó có thể là cái đẹp của thiên nhiên, của con người, của tình đời,
của tình người… => Nhận định chủ yếu bàn về chức năng thẩm mĩ của văn
học. - Học sinh giải
thích thêm chức năng thẩm mĩ của văn học. Chức năng thẩm mĩ là vẻ đẹp do văn học mang lại cho con
người. Nó có sức hấp dẫn lôi cuốn con người một cách vô tư bằng sự hứng thú
của hoạt động nhận thức. Nó giúp con người vượt lên trên cái hữu hạn hằng ngày
để sống bằng tâm hồn, bằng mơ ước. Nó khơi dậy ở người đọc những xúc cảm xã
hội tích cực, thỏa mãn cho người đọc nhu cầu được nếm trải sự sống. |
|
2. Bình luận - Ý kiến trên đã
thể hiện khá sâu sắc chức năng quan trọng nhất của văn học là chức năng thẩm
mĩ. Vì với tư cách là một hoạt động sáng tạo, văn học đảm nhận chức năng thẩm
mĩ tích cực, không một lĩnh vực nào khác thay thế nổi. - Trong rất nhiều lí do dẫn đến sự tồn tại có ý nghĩa của
tác phẩm văn học trong đời sống thì
việc làm thỏa mãn nhu cầu thẩm mĩ cho con người có tính chất quyết định. - Văn học là sản phẩm của quá trình sáng tạo tuân theo quy
luật của cái đẹp. Vì vậy văn học không những làm thỏa mãn nhu cầu thưởng thức
cái đẹp của con người mà còn giúp con người có khả năng nhận thức, hành động
theo cái đẹp. Một khi tác phẩm văn học làm được điều đó là đã có đóng góp vào
việc hoàn thiện nhân cách của con người. Bởi lẽ, con người khi đã có nhận
thức, hành động theo cái đẹp thì sẽ giảm thiểu được cái xấu, cái ác. |
|
3.Chứng minh - Hoc sinh tự chọn văn bản và biết phân tích văn bản theo
định hướng: văn bản đó đem lại niềm vui trong sáng gì cho bạn đọc. - Học sinh cũng cần có kĩ năng hệ thống hóa lại văn bản
theo nhóm, theo đề tài, theo thể loại… Sau đây là một số định hướng: + Nhóm truyện cổ tích thần kì: mang lại cho người đọc niềm
vui, niềm tin trước sự chiến thắng của cái thiện, của công lí, của lẽ công
bằng. + Nhóm những bài ca dao: mang lại cho con người niềm lạc
quan vui sống vượt lên trên hiện thực tăm tối, gian khổ. + Nhóm những tác phẩm viết về đề tài thiên nhiên: mang lại
cho con người sự tận hưởng cái đẹp tinh tế của tạo hóa ban cho đất trời. + Nhóm những tác phẩm viết về vẻ đẹp nhân cách, tâm hồn
của con người mang lại niềm tin, niềm hy vọng rằng phẩm chất tốt đẹp luôn
hiện hữu trong cuộc đời này. |
|
4. Đánh giá, mở rộng, nâng cao - Những tác phẩm
văn học nào mang lại cho bạn đọc những xúc cảm xã hội tích cực sẽ đứng vững
được trước sự sàng lọc khắc nghiệt của thời gian. - Như trên đã nói, chức năng thẩm mĩ có tính chất quyết
định đến sự sống của một tác phẩm văn học. Nhưng nói như thế không có nghĩa
là khước từ việc phản ánh chân thực cuộc sống. Những cảm xúc tốt đẹp được
hình thành nơi bạn đọc đều bắt nguồn từ sự phản ánh chân thực cuộc sống. - Bài học cho quá trình tiếp nhận văn học: + Văn chương vốn mang trên mình nó tính đa chức năng. Nó
có tác động tích cực đến đời sống tinh thần của con người. Nó làm phong phú
đời sống tinh thần của con người. Nó giúp con người nhạy cảm hơn, tinh tế hơn
trong nhận thức, hành động và cảm thụ thế giới. + Đọc văn là quá trình bạn đọc tự đi tìm chân trời của sự
sống để thỏa mãn những xúc cảm thẩm mĩ của mình. ...
|