1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn tổ khối theo hướng nghiên cứu bài học.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục ( quản lý chuyên môn )
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: ngày 15 tháng 9 năm 2020
5. Mô tả bản chất của sáng kiến
5.1. Tính mới của sáng kiến:
Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục là mục tiêu chung đã được thể hiện trong các Nghị quyết của Đảng và Chính phủ; trong các văn bản chỉ đạo của ngành giáo dục đào tạo. Để đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, bên cạnh đổi mới nội dung, chương trình dạy học, còn phải đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp, đổi mới về cách tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông. Một trong những văn bản đó là Hướng dẫn số 1315/BGDĐT-GDTH ngày 16/4/2020 của bộ GDĐT về việc hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học.
Thực hiện hướng dẫn của bộ giáo dục đào tạo, sở GDĐT và Phòng GDĐT về việc thực hiện đổi mới trong chỉ đạo, thực hiện sinh hoạt chuyên môn tổ khối; mặc dù chưa được tập huấn chuyên sâu để triển khai thực hiện; nhưng với cương vị là người giúp việc cho hiệu trưởng trong việc chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn bậc tiểu học tại trường TH-THCS , tôi đã quan tâm và tìm hiểu kĩ văn bản. Qua nghiên cứu văn bản của bộ giáo dục và đào tạo, tôi nhận thấy có những nội dung, hình thức giống với việc sinh hoạt chuyên môn tổ khối trước đây, đặc biệt các bước hai, bước ba, bước bốn giống với cách thức thực hiện một chuyên đề ở bậc tiểu học. Tuy nhiên, hướng dẫn của Bộ GDĐT chi tiết hơn và có bước một ( xây dựng bài học minh họa ).
Điểm mới của sáng kiến là xây dựng kế hoạch chỉ đạo thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo hướng dẫn của bộ GDĐT mang tính hiệu quả, thiết thực, vừa không gây áp lực về thực hiện hồ sơ sổ sách, họp hành đối với các khối và giáo viên.
Việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn phải mang tính thiết thực ( tránh hình thức, sao chép ), vừa mang lại hiệu quả ( Nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng dạy học ).
5.2. Nội dung của sáng kiến:
Sáng kiến tập trung vào nghiên cứu, tìm ra những biện pháp và áp dụng các biện pháp đó nhằm nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn tổ khối, hướng đến nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên và mục tiêu là nâng cao chất lượng giáo dục.
Với nhiều năm làm công tác quản lí trường tiểu học, từ phó hiệu trưởng, hiệu trưởng rồi lại làm phó hiệu trưởng trường có nhiều cấp học; được tham dự nhiều buổi sinh hoạt chuyên môn cũng như tham gia kiểm tra chuyên môn nhiều đơn vị trong tỉnh; tôi nhận thấy việc sinh hoạt chuyên môn ở các tổ khối còn nặng về hình thức, mang tính chất hành chính. Nội dung các buổi sinh hoạt chuyên môn chưa đi sâu vào nghiên cứu, phân tích chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học một tiết học cụ thể...
Để thực hiện tốt sự chỉ đạo của các cấp, đồng thời không gây áp lực cho giáo viên; tôi đã thực hiện một số biện pháp:
5.2.1. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo các khối thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo hướng dẫn 1315.
Theo hướng dẫn của BGDĐT, việc xây dựng kế hoạch chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn tổ khối theo hướng nghiên cứu bài học là của BGH, trực tiếp là của hiệu trưởng. Tuy nhiên, do đặc thù là trường có nhiều cấp học nên tôi được giao phụ trách toàn bộ hoạt động của bậc tiểu học. Vì vậy ngay từ đầu năm học 2020-2021, tôi đã tổ chức một buổi họp để triển khai hướng dẫn số 1315/BGDĐT. Các khối trưởng nghiên cứu văn bản và thảo luận biện pháp thực hiện. Trong quá trình thảo luận, có nhiều ý kiến băn khoăn không biết thực hiện như thế nào, nhất là việc xây dựng kế hoạch nghiên cứu bài học có nhiều điểm giống với kế hoạch chuyên đề. Việc ghi nghị quyết khối ra sao để tránh những điều trùng lặp về nội dung.
Trước những ý kiến của các khối; tôi đã trao đổi với chuyên viên phụ trách bậc học của ngành giáo dục để xin ý kiến cho phép tích hợp kế hoạch sinh hoạt theo hướng nghiên cứu bài học với kế hoạch chuyên đề để không làm tăng thêm về hồ sơ sổ sách. Nghị quyết khối sẽ chia ra làm hai phần riêng biệt:
Phần 1: Sinh hoạt theo truyền thống từ trước đến nay
Phần 2: Sinh hoạt theo hướng nghiên cứu bài học.
Sau khi đã giải quyết những vướng mắc và thống nhất với các khối trưởng, tôi tiến hành xây dựng kế hoạch chỉ đạo chi tiết và triển khai thực hiện. ( phụ lục 1 )
5.2.2. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch sinh hoạt chuyên môn tổ khối theo hướng nghiên cứu bài học.
Thực hiện kế hoạch của nhà trường, các khối tiến hành xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học.
Yêu cầu với kế hoạch của tổ khối cần phải chi tiết, rõ ràng, có phân công người thực hiện và thời gian thực hiện. Phải tích hợp kế hoạch sinh hoạt theo nghiên cứu bài học và kế hoạch chuyên đề khối sao cho hợp lý về nội dung để không phát sinh thêm hồ sơ sổ sách.
Sau khi các khối xây dựng kế hoạch, tôi kiểm tra phê duyệt trước khi thực hiện. Tuy nhiên qua kiểm tra tôi thấy kế hoạch các khối xây dựng chưa hợp lý, không phải tích hợp hai loại sổ mà là tổng hợp hai loại sổ với nhau. chính vì vậy, tôi phải xây dựng mẫu kế hoạch ( kế hoạch chuyên đề - nghiên cứu bài học ) để các khối tham khảo và thực hiện ( phụ lục 2 ).
Kế hoạch được xây dựng cụ thể, rõ ràng và không trùng lặp nội dung giữa nghiên cứu bài học và chuyên đề. Kế hoạch chuyên đề - nghiên cứu bài học phải thể hiện rõ những chuyên đề được thực hiện trong năm. Đặc biệt phải thể hiện rõ những nội dung như nghiên cứu chương trình giáo dục phổ thông 2018 ( ai nghiên cứu môn nào, phần nào ). Tháng nào thực hiện dạy môn nào, bài nào, ai thực hiện, nội dung ra sao ... Kế hoạch cũng phải thể hiện chi tiết các bước của sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học.
Căn cứ vào kế hoạch của khối, mỗi giáo viên sẽ biết được nhiệm vụ của mình như tập trung tìm hiểu chương trình môn học nào trong chương trình giáo dục phổ thông 2018; tháng nào thực hiện nhiệm vụ dạy học theo nghiên cứu bài học, thực hiện môn học nào, bài nào .... Từ đó giáo viên có sự chuẩn bị nội dung kĩ hơn ở mỗi buổi sinh hoạt khối. Điều này giúp cho buổi sinh hoạt khối thêm đa dạng về nội dung và đi vào thực tiễn hơn.
Theo hướng dẫn của bộ giáo dục về thời gian, nội dung sinh hoạt chuyên môn khối, mỗi tháng sinh hoạt 2 lần ( 2 tuần/lần ). Do đó lần 1 tôi yêu cầu các khối thực hiện bước 1 ( xây dựng bài học minh họa ); lần 2 thực hiện bước 2, 3, 4 ( tổ chức dạy học minh họa và dự giờ; phân tích bài học; thống nhất và vận dụng - riêng bước 2 có thể linh hoạt thực hiện trong các buổi học giữa lần sinh hoạt thứ nhất và thứ hai )
5.2.3. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện sinh hoạt tổ khối chuyên môn
Để đảm bảo kế hoạch được thực hiện một cách nghiêm túc, có hiệu quả; tôi tăng cường khâu kiểm tra hồ sơ và dự sinh hoạt cùng các khối.
Qua kiểm tra hồ sơ khối, tôi kiểm tra kĩ kế hoạch của khối cũng như phần ghi chép nội dung sinh hoạt khối đã đảm bảo các nội dung trong kế hoạch đề ra chưa, có đúng hướng dẫn không? Cần bổ sung những nội dung nào? Cách trình bày nghị quyết cuộc họp đã rõ chưa?
Qua kiểm tra lần đầu, nhận thấy việc triển khai và ghi nghị quyết chưa rõ, chưa tách bạch hai phần trong mỗi cuộc họp; tôi mời khối trưởng và thư kí khối họp để thống nhất cách triển khai kế hoạch và ghi chép.
Việc tham dự sinh hoạt chung cùng các khối giúp bản thân tôi có nhìn nhận rõ hơn về nội dung sinh hoạt của các khối để có định hướng chỉ đạo. Qua dự sinh hoạt khối, tôi nhận thấy các khối trưởng đã thực hiện khá tốt các bước sinh hoạt theo quy định. Tuy nhiên việc phân tích chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn hạn chế vì thiếu nội dung, thông tin. Vì vậy tôi đã chắt lọc và in cho mỗi khối một bộ chương trình GDPT 2018 ( theo QĐ 32 ) của bậc tiểu học để các khối có nội dung, tài liệu sinh hoạt. Việc đóng góp ý kiến xây dựng bài học minh họa và phân tích bài học cũng còn hạn chế. Một phần do giáo viên ngại đóng góp ý kiến nhưng một phần do chưa biết cách tóm lược những ý chính để góp ý, làm cho các ý kiến mang tính tỉ mẩn, vụn vặt không đi vào trọng tâm. Để giúp giáo viên khắc phục những điểm này, tôi đã xây dựng một số lưu ý khi dự giờ cũng như góp ý phân tích bài học cần tập trung vào những nội dung cơ bản. ( phụ lục 3 )
5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến
Những biện pháp của tôi đưa ra đã được áp dụng tại trường TH-THCS ( bậc tiểu học ) và mang lại những chuyển biến khá tích cực trong việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn khối. Việc áp dụng sáng kiến này vào trong quá trình quản lí cũng không quá khó khăn.
Những biện pháp tôi đưa ra đã mang lại những lợi ích thiết thực, nó giúp cho việc xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện kế hoạch không quá khó khăn, giúp cho nội dung sinh hoạt khối thêm đa dạng và sôi nổi, hiệu quả hơn, giúp giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn ( đặc biệt là những giáo viên mới dạy trong khối ), nó còn giúp giáo viên nắm được những nội dung cơ bản của chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Sáng kiến này đã và đang được áp dụng trong phạm vi trường học nhất định, có khả năng áp dụng vào các trường khác.
6. Những thông tin cần được bảo mật (Nếu có): không có
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
Để áp dụng sáng kiến này thành công đòi hỏi:
Người quản lí cần chủ động nắm bắt các văn bản chỉ đạo của các cấp, từ đó xây dựng kế hoạch thực hiện một cách phù hợp với đơn vị.
Vận dụng các văn bản một cách linh hoạt, không làm tăng thêm áp lực về hồ sơ sổ sách, nhưng vẫn đảm bảo thực hiện tốt các yêu cầu.
Trong quản lí cần đảm bảo nguyên tắc nhưng không cứng nhắc. Cần có sự linh hoạt để phù hợp với đặc thù.
Thực hiện tốt các khâu trong quá trình quản lí, chú trong khâu kiểm tra chất lượng sản phẩm.
8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Kết quả đáng ghi nhận là đã làm chuyển biến trong suy nghĩ củả các khối trưởng và của giáo viên, tránh được tình trạng sinh hoạt chuyên môn mang lối hành chính.
Các khối trưởng và giáo viên đã có sự chủ động hơn trong việc xây dựng kế hoạch, phân công và thực hiện nhiệm vụ, chủ động thực hiện nhiệm vụ được phân công.
Chất lượng giảng dạy của giáo viên cũng được nâng lên rõ rệt.
Kết quả thu được ở học kì I năm học 2020 – 2021
Số tiết chuyên đề: 10 tiết
Số tiết thực hiện theo nghiên cứu bài học: 14 tiết
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/