DVTUAN.COM tổng hợp và chia sẻ miễn phí đến thầy cô Skkn Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động Làm quen văn học
I.TÊN ĐỀ TÀI: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO TRẺ 5-6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG LÀM QUEN VĂN HỌC
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI- MÔ TẢ NỘI DUNG:
1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, ở lứa tuổi mẫu giáo, là giai đoạn vô cùng quan trọng để tạo cho trẻ một số kỹ năng sống ban đầu, đặt nền tảng vững chắc trong suốt quá trình phát triển sau này của trẻ. Đây là giai đoạn khó khăn nhất trong việc hình thành và phát triển nhân cách vì kinh nghiệm của trẻ còn quá nghèo nàn, đơn điệu…Việc phát triển toàn diện của trẻ được chứa đựng trong tất cả các hoạt động như: học tập, lao động, vui chơi… đều mang ý nghĩa và có vai trò giáo dục lễ giáo cho trẻ. Giáo dục lễ giáo có tác động rất lớn đến sự phát triển đời sống tình cảm của trẻ đối với mọi người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp, giao tiếp với người thân. Giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo là sự hình thành, phát triển nhân cách cho trẻ, sự nhận thức qua cách giao tiếp và thông qua các bài thơ, câu chuyện, nhằm giáo dục đạo đức lối sống cho trẻ. Giáo dục lễ giáo ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Nếu được giáo dục tốt, khi giao tiếp trẻ sẽ nói năng nhẹ nhàng, mạch lạc, có văn hóa trong các câu nói, cử chỉ, hành động của trẻ đối với mọi người. Vậy giáo dục lễ giáo là gì? Là giáo dục cả về phẩm chất đạo đức và tính cách, lối sống của trẻ, hình thành cho trẻ nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Và giáo dục lễ giáo được thực hiện ở đâu?
Theo tôi phải giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi và trong các hoạt động giáo dục. Mà trong đó hoạt động Làm quen văn học chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Thông qua những câu chuyện, bài thơ, giáo viên giáo dục trẻ những thói quen, hành vi đạo đức đúng đắn.
Trong xã hội hiện nay, mỗi gia đình có rất ít con vì thế có phụ huynh thì chiều con quá mức, cũng có phụ huynh do công việc bộn bề kiếm sống, điều kiện kinh tế khó khăn nên giao hẳn việc chăm sóc giáo dục con cái cho ông bà, cho nhà trường. Có nhiều cháu mới đi học chưa biết chào hỏi, thưa gửi lễ phép, còn trả lời trống không với người lớn tuổi, bạn bè và cô giáo. Trước thực trạng đó là một giáo viên dạy ở ở lớp lá (5-6 tuổi) trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ, tôi không thể không suy nghĩ và nhận thấy rằng giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo hiện nay là việc làm cần thiết có vai trò to lớn trong quá trình phát triển toàn diện cho trẻ. Từ đó tôi đã tìm tòi, suy nghĩ và mạnh dạn chọn đề tài “Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động Làm quen văn học” để nghiên cứu và thực hiện trong năm học 2019-2020.
2. Mô tả nội dung:
Năm học 2019-2020, tôi được phân công chủ nhiệm lớp lá 1 với sỉ số cháu là 41.Trong đó phần lớn ba mẹ của các cháu làm công nhân, buôn bán nhỏ, làm mướn nên việc quan tâm đến con em còn hạn chế. Bên cạnh đó, số con trong mỗi gia đình ít đi, thì trẻ ngày càng được nuông chiều quá mức. Ví dụ: Trẻ có nói leo hoặc không lễ phép thì phụ huynh cứ nhìn và cười một cách thích thú. Còn một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo cho con em ở lứa tuổi mầm non, họ quan niệm “ Còn nhỏ quá, biết gì đâu mà dạy” nên thường khoán trắng cho giáo viên.
Từ thực tế cho thấy thời gian đầu đến trường trẻ chưa có thói quen chào hỏi, xưng hô lễ phép với người lớn, sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp chưa lịch sự, chưa biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, nhường nhịn bạn đồ dùng đồ chơi, còn xả rác bừa bãi và nhút nhát trong giao tiếp.
2.1. Kết quả khảo sát đầu năm:
| STT | Nội dung khảo sát | Số trẻ đạt | Tỷ lệ |
| 1 | Trẻ có thói quen chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi và xưng hô lễ phép với người lớn phù hợp với tình huống. | 19/41 | 46.34% |
| 2 | Trẻ không nói leo, ngắt lời người khác khi trò chuyện | 18/41 | 43.9% |
| 3 | Trẻ biết nhường nhịn quan tâm chia sẻ với bạn, với người thân | 20/41 | 48.8% |
| 4 | Trẻ biết giữ gìn đồ dùng đồ chơi (ĐDĐC), sắp xếp gọn gàng. | 21/41 | 51.2% |
| 5 | Trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân vệ sinh môi trường. | 17/41 | 41.5% |
2.2. Nguyên nhân thực trạng:
Trong quá trình thực hiện tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
Thuận lợi:
- Lớp lá 1 của tôi có 02 giáo viên đều đạt trình độ trên chuẩn. Sỉ số lớp 41 trẻ và đồng độ tuổi. Luôn được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn về cơ sở vật chất, mọi hoạt động của giáo viên nhất là việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
- Với tinh thần trách nhiệm, yêu nghề mến trẻ quan tâm chăm sóc và giáo dục trẻ nên luôn được các bậc phụ huynh quan tâm hỗ trợ nhiệt tình trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ.
- Đa số trẻ trong lớp đều học qua lớp chồi nên bước đầu có nề nếp trong học tập.
- Cơ sở vật chất có đầy đủ trang thiết bị phục vụ hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.
Khó khăn:
- Do lớp có một số bé mới đi học chưa qua lớp mầm, chồi nên trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, không cùng một khả năng tiếp thu cùng một lúc nên trong việc giảng dạy còn gặp nhiều khó khăn.
- Có một số trẻ do ba mẹ quá cưng chiều nên đôi khi trẻ không hợp tác với cô với bạn.
- Đặc điểm của trẻ rất dễ nhớ nhưng lại chóng quên, trẻ không thể ngồi học một chỗ trong thời gian quá lâu. Trẻ tiếp thu một cách bị động, không phát huy hết tính tích cực của trẻ.
- Trong lớp còn một số trẻ rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham gia vào các hoạt động.
- Nhận thức của phụ huynh về giáo dục lễ giáo còn thờ ơ, không quan trọng mà cho là trẻ còn nhỏ quá để từ từ mà dạy. Đa số phụ huynh quan tâm việc đến trường là các cháu được học chữ cái, viết chữ, làm toán để trẻ chuẩn bị vào lớp 1.
2.3 Đề ra giải pháp:
Khi xác định được đề tài tôi suy nghĩ và lựa chọn nội dung cho phù hợp với đề tài cũng như đặc điểm và tình hình của lớp mình. Cùng với các giải pháp như :
-Sưu tầm và lựa chọn nội dung câu chuyện, bài thơ có tác dụng giáo dục lễ giáo phù hợp với trẻ, cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học mọi lúc mọi nơi.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học,chuẩn bị giáo án, tập kể chuyện diễn cảm.
- Giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua tổ chức thiết kế môi trường hoạt động làm quen văn học( góc sách- thư viện- bảng tin của lớp- hình ảnh trang trí)
- Phối hợp với phụ huynh.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
Thông qua nội dung tác phẩm văn học dẫn đến giáo dục lễ giáo cho trẻ một cách nhẹ nhàng, phù hợp với lứa tuổi, không gò bó áp đặt trẻ mà đạt hiệu quả cao.
2.4 Những nội dung cần đạt:
Khi tiến hành vận dụng các giải pháp đã nghiên cứu, tôi hy vọng cuỗi năm học trẻ lớp tôi sẽ đạt kết quả sau:
-Trẻ có thói quen chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi và xưng hô lễ phép với người lớn phù hợp với tình huống đạt từ 82- 87 %
-Trẻ không nói leo và ngắt lời người khác khi trò chuyện đạt trên 90%
- Trẻ biết nhường nhịn quan tâm chia sẻ với bạn, với người thân đạt từ 85- 92%
- Trẻ biết giữ gìn ĐDĐC, sắp xếp gọn gàng đạt trên 95%
- Trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân vệ sinh môi trường đạt từ 90- 94%
III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN” SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM”:
1.Giải pháp 1: Sưu tầm và lựa chọn nội dung câu chuyện, bài thơ có tác dụng giáo dục lễ giáo phù hợp với trẻ, cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học mọi lúc mọi nơi.
Trước hết để cho nội dung lôgíc và phù hợp với chủ điểm, tôi xây dựng kế hoạch làm quen với văn học cho cả một năm ngay từ đầu năm. Tìm hiểu trong chương trình khung của Bộ giáo dục về làm quen văn học từ đó sưu tầm và bổ sung một số câu chuyện, bài thơ mà tôi thấy phù hợp với lứa tuổi của trẻ ở lớp theo các chủ đề. Chương trình của lớp tôi là 10 chủ đề.Tôi thấy số lượng chuyện và thơ trong chương trình còn rất ít chỉ đủ đáp ứng cho hoạt động học còn các hoạt động khác thì không có. Trong khi đó kho tàng văn học thiếu nhi của chúng ta rất phong phú. Chuyện dân gian hay chuyện hiện đại, thơ ca hay đồng dao đều mang nội dung giáo dục những bài học đạo đức cho các em ở lứa tuổi mầm non. Chính vì vậy, tôi đã bỏ ra khá nhiều thời gian sưu tầm lựa chọn một số tác phẩm để đưa vào chương trình (ngoài chương trình quy định) để giáo dục lễ giáo cho trẻ.
Ví dụ: Chủ đề gia đình( chuyện Nàng công chúa Ốc sên, Sự tích trái thơm, Sự tích cây xấu hổ), thông qua chuyện đã giáo dục cho trẻ biết lười biếng không chịu làm việc, học hành thì sẽ bị đói khát, khuyên chúng ta nên làm điều tốt đẹp, và giáo dục trẻ lòng hiếu thảo đối với cha mẹ.
Chủ đề động vật( Đàn kiến con ngoan quá, Ba giỏ khoai lang, chiếc ghế của Gấu con) đã giáo dục trẻ phải siêng năng lao động mới có ăn và biết quan tâm giúp đỡ những người khó khăn nhất là người già, người tàn tật, chơi đoàn kết và chia sẻ đồ chơi với bạn thì sẽ nhận được nhiều niềm vui.
Chủ đề thực vật (Vườn hoa trường em, Sự tích cây lúa) nội dung câu chuyện , bài thơ đã giáo dục trẻ hãy chăm chỉ lao động, hiếu thảo với ba mẹ, không hái hoa bẻ cành ở những nơi công cộng .
Trong chương trình làm quen văn học của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi, tôi đặc biệt chú ý đến thể loại chuyện cổ tích. Đặc biệt là chuyện cổ tích Việt Nam luôn chứa đựng những bài học đạo đức giản dị, gần gũi mà đậm nét nhân văn cao cả. Thông qua nội dung truyện dẫn đến giáo dục lễ giáo cho trẻ một cách nhẹ nhàng, phù hợp với lứa tuổi, không gò bó áp đặt mà đạt hiệu quả cao đối với trẻ. Trước hết để cho nội dung lôgíc và phù hợp với chủ đề, tôi xây dựng kế hoạch làm quen với văn học cho trẻ ngay từ đầu năm. Chuyện cổ tích dù ở thể loại nào: chuyện cổ về loài vật, chuyện cổ tích thần kỳ hay chuyện cổ tích sinh hoạt đều mang nội dung tình cảm, nêu được những bài học đạo đức cho trẻ ở lứa tuổi mầm non. Chính vì vậy tôi sưu tầm lựa chọn một số chuyện cổ tích phù hợp với từng độ tuổi, chủ đề để đưa vào chương trình cho trẻ.
Trẻ mầm non rất giàu tình cảm, trong mọi hành động đều chịu sự chi phối của tình cảm. Một hành vi tốt của trẻ thường do cảm xúc khi được khích lệ khen ngợi hoặc do tình yêu, lòng mong muốn giúp đỡ người mà trẻ yêu mến thúc đẩy trẻ. Những hành vi đạo đức của trẻ chỉ thực hiện được khi trẻ phân biệt được điều tốt, điều xấu, những hành vi ứng xử nào cần làm và làm như thế nào. Chính vì vậy việc giáo dục các chuẩn mực, quy tắc và động cơ hành vi coi là cốt lõi của công tác giáo dục đạo đức và được thực hiện liên tục, thường xuyên làm giàu vốn kinh nghiệm đạo đức cho trẻ. Chính vì vậy để đạt được mục đích đề ra tôi đã tổ chức cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học mọi lúc mọi nơi, mọi thời điểm khác nhau trong ngày:
+ Giờ đón trẻ là lúc tôi áp dụng biện pháp cá thể hiệu quả nhất. Trao đổi với trẻ về nội dung câu chuyện sắp kể trong giờ hoạt động chung.
Ví dụ: Tôi trò chuyện cởi mở, tự nhiên gần gũi trẻ để trẻ tự bộc lộ bản thân: Tôi hỏi trẻ nhà con có em bé không? Con thường làm gì với em bé nếu em đòi đồ chơi của con? Từ đó tôi đọc cho trẻ nghe bài thơ “ Làm anh” và giáo dục trẻ biết yêu thương và biết nhường nhịn em nhỏ.
+ Giờ hoạt động ngoài trời: Tôi cho trẻ chơi những trò chơi dân gian, trò chơi theo nhóm hoặc tôi và trẻ cùng nhau dạo quanh sân trường cùng trò chuyện với trẻ , cùng đọc thơ “ Vườn hoa trường em” để giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, không hái hoa bẻ cành.
+ Giờ hoạt động góc: Góc là khu vực riêng biệt trong nhóm nơi trẻ có thể làm việc một mình hoặc theo nhóm nhỏ theo hứng thú và nhu cầu riêng để trẻ xem xét và khám phá. Tôi làm việc riêng với từng nhóm nhỏ mà không sợ ảnh hưởng đến sự hoạt động tích cực của trẻ, ở đây trẻ được thoải mái về không gian và thời gian.
Ví dụ: cho trẻ vẽ một bức tranh theo trí tưởng tượng của trẻ về một câu chuyện trẻ đã nghe. Thông qua bức tranh của trẻ tôi giáo dục trẻ điều trẻ nên làm, không nên làm qua nội dung tranh trẻ vẽ.
+ Giờ hoạt động học: Tôi kể chuyện cho trẻ nghe kết hợp tranh, hình ảnh. Cho trẻ đóng vai theo những nhân vật trong truyện. Hỏi trẻ cảm nhận về nhân vật, yêu/ ghét nhân vật nào, vì sao? Từ đó giáo dục trẻ những thói quen, hành vi nên làm và không nên làm.
Ví dụ: Câu chuyện “ Hai anh em” với nội dung giáo dục trẻ là phải siêng năng lao động thì mới có cuộc sống ấm no, là người trong nhà thì phải quan tâm giúp đỡ nhau( học tính tốt của người anh; không nên bắt chước tính xấu của người em lười lao động, sống ích kỷ).
+ Giờ trả trẻ: Đây là thời gian lý tưởng để tôi tổ chức cho trẻ làm quen trọn vẹn với tác phẩm văn học. Trong lúc chờ ba mẹ đón, tôi thường cùng trẻ đọc sách hoặc xem múa rối, xem hoạt hình minh họa lại những câu chuyện mà trẻ được nghe cô kể trước đó; tổ chức cho trẻ thi đọc thơ có thưởng. Trẻ sẽ nhớ bài thơ, câu chuyện sâu hơn và bài học về lễ giáo cũng được trẻ ghi nhớ có hiệu quả hơn
Với nhiều câu chuyện, bài thơ sưu tầm thêm ngoài chương trình tôi đã kể, đọc cho trẻ nghe; và hình thức cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học mọi lúc mọi nơi; tôi đã từng bước giáo dục trẻ những tính cảm đạo đức trong sáng, lễ giáo cần thiết phù hợp với lứa tuổi các bé. Trẻ đã có sự tiến bộ về thói quen hành vi tốt trong sinh hoạt giao tiếp hàng ngày như ; biết quan tâm , chia sẻ với bạn với người lớn, vâng lời và lễ phép hơn. Kết quả đạt 82- 87%
2.Giải pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng dạy học, chuẩn bị giáo án, tập kể chuyện, đọc thơ diễn cảm
Bản thân tôi khẳng định: Đồ dùng dạy học là một trong những phương tiện dạy học đạt kết quả cao nhất. Đồ dùng dạy học hấp dẫn sẽ giúp trẻ nhớ rất lâu những kiến thức mà cô cung cấp nhất là khi trẻ được trực tiếp quan sát, trực tiếp hoạt động, qua đó trẻ cảm nhận được tình cảm, tính cách của các nhân vật trong truyện một cách sâu sắc. Vì vậy trước khi tổ chức cho trẻ làm quen với truyện tôi chuẩn bị đồ dùng thật chu đáo. Bài giảng điện tử, tranh ảnh hấp dẫn, con rối, nhạc nền khi kể phù hợp, có thể cho trẻ xem video.
Ví dụ khi kể truyện “Cây tre trăm đốt” ở chủ đề thực vật, kể xong cho trẻ đóng kịch và chuẩn bị đồ dùng cho trẻ đóng kịch. Tôi mượn áo của bà già làm áo anh nông dân cho các cháu mặc vào, làm cuốc, dao cho trẻ thao tác trên đạo cụ vv..
Để đạt dược giờ dạy đạt kết quả tốt cô giáo phải chuẩn bị tốt giáo án trong đó sử dụng phối hợp lý, hiệu quả các phương pháp giáo dục sẽ phát huy tính chủ động tích cực của trẻ. Vì thế, khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học tôi dùng kết hợp nhiều phương pháp để tất cả trẻ được hoạt động một cách tích cực, cụ thể:
+ Phương pháp cá thể hóa : Mỗi trẻ em tuy ở cùng độ tuổi song có sự phát triển khác nhau cả về thể chất và trí tuệ nên tôi đã dựa vào đặc điểm này để có những biện pháp riêng biệt tránh lối giáo dục đồng lọat để phát huy khả năng của từng trẻ.
+ Phương pháp tích hợp : Đây không phải là phép cộng mà là sự kết hợp lô gic, hợp lý giúp tôi khai thác tối đa nội dung giáo dục tình cảm đạo đức qua mỗi câu chuyện ,bài thơ, nhờ đó bài học giáo dục lễ giáo trở nên hấp dẫn , gần gũi ấn tượng và sâu sắc với trẻ.
Ví dụ : Khi kể chuyện “Cây tre trăm đốt” ở chủ điểm thế giới thực vật , tôi tích hợp với khám phá môi trường xung quanh, biết về cây tre gần gũi và rất quen thuộc của địa phương và một số loại cây khác …
Tập kể chuyện, đọc thơ diễn cảm là bước chuẩn bị quan trọng trong việc truyền thụ một tác phảm văn học cho trẻ. Trẻ có hứng thú với lời kể, giọng đọc của cô thì trẻ mới lắng nghe chăm chú và bài học giáo dục của cô mới đi sâu vào lòng trẻ.
Hiểu được tầm quan trọng này, nên tôi luôn tập kể, tập đọc sao cho diễn cảm, lột tả được tình cảm sắc thái của bài thơ, lột tả được tính cách của nhân vật trong chuyện.
3. Giải pháp 3. Giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua tổ chức thiết kế môi trường hoạt động làm quen văn học( góc sách- thư viện- góc lễ giáo- hình ảnh trang trí)
Trước tiên tôi lên kế hoạch thực hiện việc giáo dục ở mọi lúc, mọi nơi lồng vào các tiết học, các hoạt động góc nhưng vẫn không đạt kết quả như mong muốn. Do đó, tôi đã xây dựng thiết kế môi trường hoạt động Làm quen văn học nhằm giáo dục lễ giáo cho trẻ một cách nhẹ nhàng, khi trẻ hoạt động ở đó trẻ như được chơi với những hình ảnh, những quyển truyện nhưng chính là trẻ đang được học. Sau vài tuần nhận thấy đây là biện pháp hữu hiệu đối với công tác giáo dục lễ giáo cho trẻ, bởi tôi có thể nói thật nhiều, thật kỹ với trẻ về những hành vi đạo đức, những thói quen văn minh … nhưng chắc chắn rằng trẻ sẽ chẳng chịu ngồi yên để nghe hoặc có nghe thì cũng quên ngay. Sau khi trẻ được nhìn thấy những gương tốt, việc tốt, những hành vi đẹp của người khác qua tranh ảnh, qua thơ chuyện thì trẻ sẽ tiếp thu rất nhanh, sẽ hiểu lại việc làm nào tốt, việc làm nào xấu…ở góc lễ giáo này, tôi sưu tầm những tranh ảnh có nội dung lễ giáo dán vào cho trẻ xem. Góc này tôi chia làm hai bảng:
Bảng 1: Tôi dán những hình ảnh về hành vi đẹp của trẻ, những hành vi văn minh…Mỗi một bức tranh tôi ghép với một bài thơ hoặc ghi một lời hướng dẫn. Thời gian rãnh tôi cho các cháu đến xem và trò chuyện hướng dẫn trẻ về những hành vi đó.
Ví dụ: Khi chỉ vào tranh “ Bạn đang vứt rác vào thùng đựng rác” tôi hỏi trẻ “Bạn nhỏ đang làm gì?”, “Vì sao bạn lại vứt rác vào thùng?”. Với tranh “ Bé đang đánh răng”, tôi hỏi trẻ “ bạn nhỏ đang làm gì ?” , “ Vì sao phải đánh răng?”.
Nếu tranh ghép với bài thơ tôi có thể đọc bài thơ cho trẻ nghe và dạy trẻ đọc thuộc bài thơ. Ví dụ: tranh “ Cô đang vỗ về bé ” dạy trẻ đọc bài thơ “Bé và cô”. Những tranh ảnh ở bảng này tôi luôn thay đổi theo kế hoạch tôi đã đề ra trong tháng.
Bảng 2: Tôi dán những tranh ảnh theo chủ điểm hàng tháng.
Ví dụ: Với chủ điểm “ Bé yêu thiên nhiên” tôi sưu tầm những tranh ảnh về cây xanh thuộc những loại cây khác nhau và cho sản phẩm khác nhau. Sau những giờ học tôi giới thiệu với trẻ về những hình ảnh đó, gợi hỏi trẻ để trẻ nói lên những hiểu biết của mình đối với cây xanh. Từ đó tôi khuyến khích trẻ về nhà tìm những bức ảnh về cây xanh.
Phía dưới góc lễ giáo, tôi đặt “ thư viện tuổi thơ” ở đây tôi sưu tầm truyện tranh có màu sắc đẹp, có nội dung giáo dục lễ giáo phù hợp với trẻ, những lúc rãnh tôi kể cho các cháu nghe. Để góc thư viện phong phú tôi đã vận động phụ huynh tặng cho lớp những truyện tranh, sách thiếu nhi, nhi đồng để tất cả đều được xem. Dần dần những nội dung giáo dục lễ giáo thấm sâu vào các cháu một cách tự nhiên và thoải mái.Trẻ đã biết chào hỏi người lớn mà không chờ nhắc nhở, biết cám ơn, xin lỗi phù hợp tình huống; biết quan tâm giúp đỡ người thân , bạn bè; có thói quen giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung, kỹ năng giao tiếp cũng tiến bộ hơn trước.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
4. Giải pháp 4. Phối hợp với phụ huynh
Ngoài việc xây dựng góc lễ giáo trong lớp, tôi nghĩ rằng xây dựng góc tuyên truyền với các bậc phụ huynh là một điều không thể thiếu khi giáo dục trẻ. Bởi nếu trẻ chỉ được giáo dục ở lớp mà ở gia đình trẻ không được cha mẹ giáo dục những hành vi đó thì trẻ sẽ không hình thành được những thói quen nề nếp, dẫn đến việc “ trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” có thể ảnh hưởng không tốt đến sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Góc này tôi cũng chia thành hai bên:
Một bên ghi những nội dung giáo dục hành vi cho trẻ. Bên kia ghi những bài thơ về chuyên đề lễ giáo có tranh vẽ minh hoạ từng bài thơ.
Ví dụ: Bài thơ “ Bé thêm tuổi mới” tôi ghép với tranh “ Bé tự ăn cơm” hay “ Bé mặc quần áo” hoặc bài thơ “Bé ơi nhớ nhé” tôi ghép với tranh “ Bé ngồi ăn cơm với cha mẹ”.
Phần nội dung giáo dục hành vi, tôi ghi những hành vi của trẻ với mọi người, mọi vật xung quanh để các phụ huynh tham khảo và biết thêm về giáo dục lễ giáo cho trẻ. Để góc tuyên truyền phong phú tôi sưu tầm và sáng tác những bài thơ ngắn, bài hát có nội dung tốt để giáo dục trẻ.
Ví dụ bài thơ: Bé ngoan
| Năm nay bé đã lớn Sắp vào lớp Một rồi Bé phải học ngoan thôi Không còn lười như trước | Gặp người lớn lễ phép Chào hỏi thật đàng hoàng Thế mới là bé ngoan Ba mẹ yêu nhiều lắm! |
Song song với việc xây dựng góc tuyên truyền tôi cũng nghĩ rằng giữa cô giáo và cha mẹ cần phải có sự kết hợp chặt chẽ, thường xuyên liên tục với nhau thì chắc chắn đứa trẻ sẽ đạt kết quả tốt. Qua tìm hiểu tôi biết rằng ở lớp tôi có không ít trẻ ở nhà thường xuyên xưng hô với nhau, với mọi người trong gia đình không đúng mực và cũng chẳng mấy quan tâm gì đến việc con mình nói như thế đã đúng chưa, làm như thế là tốt hay xấu… Ngược lại có phụ huynh thì quá nuông chiều con đã làm cho trẻ trở nên tham lam, ích kỷ, khó bảo, không biết quan tâm đến mọi người…Do đó, trong những giờ đón trẻ và trả trẻ tôi thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh về việc giáo dục cho trẻ về những hành vi đẹp, thói quen văn minh, chăm sóc trẻ sao cho có khoa học. Đối với những trẻ có hoàn cảnh và cá tính đặc biệt tôi tìm gặp riêng gia đình để tìm hiểu và giúp đỡ gia đình giải quyết phần nào những vướng mắc trong quá trình dạy dỗ, chăm sóc trẻ.
Ví dụ: Bé Quốc Đạt, Khánh Vy lớp tôi thường được gia đình nuông chiều nên bé trở nên ngỗ nghịch, muốn gì được nấy. Khi không đáp ứng yêu cầu thì lăn ra ăn vạ, càng dỗ bé càng khóc to hơn. Tình trạng này luôn xảy ra khi ba mẹ đưa bé tới lớp mà không đáp ứng yêu cầu của bé ( mua đồ chơi, mua bánh…). thấy việc này, tôi gợi ý với phụ huynh không nên quá nuông chiều con quá mức mà cần phải chỉ cho trẻ thấy những gương tốt, những bạn cùng trang lứa hoặc những bạn ngoan trong lớp khi trẻ mắc lỗi, dần dần trẻ hiểu và sẽ biết xấu hổ với bạn không làm vậy nữa.
Trẻ đã quen được nuông chiều, không chỉ ngày một ngày hai đã thay đổi được tính nết mà cả cô giáo và ba mẹ cần phải kiên trì, dành nhiều thời gian để khuyên bảo trẻ. Sau một thời gian cháu thấy được rằng muốn được mọi người yêu thương thì phải biết từ bỏ những thói xấu, những đòi hỏi mà cha mẹ, cô giáo cho là không ngoan.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ không thể tách rời khỏi gia đình vì giáo dục tình yêu thương là nội dung cơ bản của giáo dục lòng nhân ái cho trẻ. Tôi luôn trò chuyện, tuyên truyền với phụ huynh về các nội dung giáo dục đạo đức, hành vi đạo đức phù hợp với trẻ để phụ huynh phối hợp rèn trẻ và dạy trẻ tại gia đình . Trẻ đã có sự thay đổi về thói quen, hành vi theo hướng tích cực; ngoan ngoãn, nghe lời, lễ phép với người lớn, biết quan tâm chia sẻ giúp đỡ mọi người xung quanh. Đạt 85-90%.
IV. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC TỪ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Qua thực hiện một số giải pháp về giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua hoạt động là quen văn học ở lớp tôi từ đầu nămhọc đến nay đã thu được những kết quả như sau:
| STT | Nội dung khảo sát | Kết quả đầu năm | Kết quả cuối năm | Tăng / giảm | ||
| Số trẻ Đạt | Tỷ lệ | Số trẻ Đạt | Tỷ lệ | |||
| 1 | Trẻ có thói quen chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi và xưng hô lễ phép với người lớn phù hợp với tình huống. | 19/41 | 46.34% | 35/41 | 85.4% | Tăng 41.5% |
| 2 | Trẻ không nói leo, ngắt lời người khác khi trò chuyện | 18/41 | 43.9% | 37/41 | 88.1% | Tăng 46.6% |
| 3 | Trẻ biết nhường nhịn quan tâm chia sẻ với bạn, với người thân | 20/41 | 48.8% | 40/41 | 97.6% | Tăng 48.8% |
| 4 | Trẻ biết giữ gìn ĐDĐC, sắp xếp gọn gàng. | 21/41 | 51.2% | 41/41 | 100% | Tăng 48.8% |
| 5 | Trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân vệ sinh môi trường. | 17/41 | 41.5% | 39/41 | 95,12% | Tăng 53.6% |
Sau một thời gian thực hiện với sự kiên trì và nhẫn nại kết hợp với việc sử dụng các giải pháp trên một cách linh hoạt. Tôi nhận thấy nội dung mình lựa chọn đạt kết quả như sau:
- Về phía trẻ:
+ Đối với mọi người biết chào hỏi lễ phép, biết nhường nhịn em nhỏ.
+ Đối với gia đình: không quấy rầy vòi vĩnh ba mẹ, biết yêu thương, chia sẻ tình cảm với người thân trong lúc vui buồn. ( bé Quốc Đạt, Khánh Vy, Gia Bảo, Đức Huy, Thành Hiếu)
+ Đối với thiên nhiên: Không bẻ cành, hái hoa,…
+ Hình thành đức tính tốt: Ngăn nắp, gọn gàng, tính tự lập.
- Về phía phụ huynh:
+ Quan tâm hơn tới việc học của con, đặc biệt là vấn đề giáo dục lễ giáo cho trẻ, từ đó trẻ ở lớp cũng như ở nhà đều ngoan, lễ phép hơn.
Qua bảng đánh giá tôi thấy trẻ có sự tiến bộ rõ rệt. Tỷ lệ trẻ đạt ở các nôi dung khảo sát tăng so với kết quả đầu năm từ 41 đến 53%.
V. PHẠM VI ỨNG DỤNG VÀ KHẢ NĂNG NHÂN RỘNG:
Sáng kiến “Một số giải pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động Làm quen văn học” đã được tôi vận dụng có hiệu quả ở lớp Lá 1 với sự giúp đỡ của cô Hồng Nhung và một số phụ huynh.
Tôi đem kinh nghiệm này trao đổi với các bạn trong khối của mình, được các bạn trong khối áp dụng và đạt hiệu quả như: lớp lá 3 của cô Đỗ Phương và cô Kiều Trinh lớp lá 2. Sau đó tôi trao đổi với tất cả các đồng nghiệp trong trường, các bạn áp dụng đạt kết quả rất cao như:lớp mầm 2 của cô Mỹ An, lớp chồi 1 của cô Ngọc Thanh,...Với kết quả như thế tôi dần dần trao đổi với các đồng nghiệp ở trường bạn.
VI. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT:
1. Kết luận:
Giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo là vô cùng quan trọng, góp phần cốt lõi cho việc hình thành nhân cách của trẻ, giúp trẻ trở thành người có phẩm chất đạo đức, có tình yêu thương, con người giàu lòng nhân ái khi trưởng thành. Từ thực tế vận dụng tôi đã rút ra những bài học kinh nghiệm trong giảng dạy: để giáo dục lễ giáo cho trẻ đạt hiệu quả cao, chúng ta cần:
- Bản thân cô giáo phải luôn tìm tòi sáng tạo, sưu tầm tranh ảnh, thơ ca, hò vè để góc lễ giáo và thư viện của bé ngày càng phong phú hơn, tôi thay đổi theo từng chủ điểm để tạo sự mới lạ hấp dẫn trẻ.
- Các tiết học có lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo dưới hình thức hò vè, ca dao, câu đố vào bài học để giáo dục trẻ.
- Phải thường xuyên thực hiện giờ nêu gương, phải động viên khen thưởng hoặc sửa sai kịp thời cho trẻ nhằm kích thích những việc làm tốt và thay đổi những hành vi xấu của trẻ.
- Gia đình phải thật sự là mái ấm đầy tình thương của trẻ và cha mẹ phải là tấm gương mẫu mực trong tất cả mọi hành vi để trẻ noi theo, phải thật sự quan tâm, yêu thương trẻ ngay từ khi trẻ mới lọt lòng và đối xử công bằng với trẻ.
- Cô giáo là người mẹ thứ hai của trẻ; do đó, cô phải mẫu mực, kiên trì, chịu khó tìm tòi học hỏi và luôn có biện pháp mới, sáng tạo trong giảng dạy và chăm sóc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Cô giáo luôn phải dành nhiều thời gian, chú ý nhiều hơn đến những trẻ cá biệt để có hình thức, biện pháp giáo dục phù hợp. Muốn giáo dục trẻ đạt kết quả tốt thì phải có phương pháp giáo dục phù hợp cũng như phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
2. Đề xuất:
Nhà trường tạo điều kiện hơn nữa cho các giáo viên đi tham quan học hỏi, trao đổi kinh nghiệm tổ chức hoạt động giáo dục lễ giáo cho trẻ ở các trường bạn trong và ngoài thành phố Vĩnh Long.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân tôi trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua hoạt động làm quen văn học. Rất mong Ban giám hiệu nhà trường, các chị em đồng nghiệp đóng góp ý kiến để tôi có thêm nhiều kinh nghiệm tổ chức hoạt động giáo dục lễ giáo nói riêng và những hoạt động khác nói chung giúp cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng đạt hiệu quả tốt hơn./.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/