A - ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai đất nước. Những người làmcha, làm mẹ sẽ hạnh phúc biết bao khi con của họ là những đứa trẻ khỏe mạnh, thông minh,chủ động sáng tạo tự tin trong mọi tình huống. Nhưng, không ai sinh ra đã có ngay sự tự tin. Tự tin là nguồn khích lệ lớn đối với hầu hết mọi người, là động lực để có gắng đạt được mục tiêu. Đúng như nhà giáo Đặng Lệ Thủy có nói:
“Trẻ em như những hạt mầm chứa đựng bên trong bao nhiêu tiềm năng, sức mạnh và khát khao vươn lên. Hãy tạo cho hạt mầm đó mảnh đất tốt lành, mạch nguồn và ánh sáng! Đó là công việc của tất cả mọi người chúng ta”.
Trẻ em được sinh ra ở thế giới này với tâm hồn của những thiên thần, nhưng chính cuộc sống đầy phức tạp đã gieo những suy nghĩ và hành động xấu vào những tâm hồn non nớt đó. Sự phát triển của công nghệ hiện đại, chủ nghĩa vật chất có thể biến các bé thành người nhút nhát, thụ động chỉ biết đến mình, không chịu giao tiếp ứng xử đối với người xung quanh, vì vậy dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin ngay từ nhỏ sẽ là nền tảng để các bé trở thành những người có nhân cách tốt trong tương lai, những chủ nhân tài đức của một xã hội công bằng văn minh.
Khi còn ấu thơ, trẻ được sống trong vòng tay bao bọc, chở che của ông bà, cha mẹ, đó là những người thân yêu đối với trẻ để trẻ đặt niềm tin. Lớn dần lên trẻ đi học ở trường mầm non, môi trường hoàn toàn mới,cô giáo mới, bạn mới. Thời gian trẻ ở trường khá dài chiếm khoảng 2/3 số thời gian trong ngày. Để giúp trẻ làm quen với môi trường mới có nề nếp, hiểu biết mà vẫn hồn nhiên, mạnh dạn, tự tin như khi ở nhà, đó là nhiệm vụ rất khó khăn của một giáo viên. Xuất phát từ yêu cầu của thực tế tôi đã mạnh dạn đưa ra “Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp”.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng học sinh tại lớp MGN B8 năm học 2020-2021: Đa số học sinh trong lớp là học sinh mới từ các trường tư thục chuyển đến hoặc có những bạn lần đầu tiên đi học. Tôi nhận thấy ngôn ngữ và khả năng giao tiếp của trẻ với các bạn và với cô chưa tốt vì vậy tôi đề xuất biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp với mọi người xung quanh nhằm mục đích giúp trẻ có thái độ, hành vi đúng đắn, tích cực đối với môi trường tự nhiên, môi trường xã hội, có kinh nghiệm trong cuộc sống,
III. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh 4 – 5 tuổi lớp B8 trường mầm non
2. Phạm vi áp dụng: Trẻ lứa tuổi mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi trong trường mầm non.
3. Thời gian thực hiện: năm học 2020 - 2021
B - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Tự tin là một đức tính chỉ có thể có được nhờ vào việc rèn luyện và học hỏi. Sự tự tin lớn dần lên nhờ vào cảm giác được yêu thương, tôn trọng và thấy mình có giá trị.
Tự tin được thể hiện bên ngoài là mạnh dạn, thể hiện mình trước đám đông, không sợ nói trước đông người. Tự tin là dám làm điều mình nghĩ, bày tỏ cảm xúc của mình với người khác mà không e ngại.
Có thể nói mỗi đứa trẻ ngay từ khi ra đời đã là một cá thể độc lập, có cá tính và những mong muốn độc lập của riêng mình. Bất kể là cô giáo hay bố mẹ đều không có đặc quyền chi phối và hạn chế hành vi của trẻ. Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp với mục tiêu giảng dạy đòi hỏi phải có sự linh hoạt và mềm dẻo phù hợp với khả năng cũng như hứng thú của trẻ. Dưới góc nhìn của nhà tâm lý học trẻ em thì trẻ mẫu giáo sẽ hình thành một loại động cơ của hành vi mang tính tự tin, sáng tạo, chủ động trong mọi tình huống, hiển thị ở giao tiếp của trẻ đối với những người xung quanh, đối với bạn bè. Trong điều kiện có sự giáo dục đúng đắn thì loại động cơ này sẽ được phát triển mạnh ở các giai đoạn sau. Đó là cốt lõi trong nền tảng mạnh dạn tự tin, chủ động, sáng tạo của nhân cách con người tương lai.
Giao tiếp cũng là yếu tố quan trọng đóng góp vào sự thành công của mỗi người trong cuộc sống, với trẻ nhỏ thì điều đó cũng không phải là ngoại lệ. Những đưa trẻ mạnh dạn, hiếu động thường tự tin và thoải mái hơn trong giao tiếp với bạn bè cũng như người lớn, trẻ nhút nhát thường kém tự tin và khó hòa n hập hơn.
Năm học 2020 - 2021 tôi được nhà trường phân công vào dạy ở lớp MGN 4 – 5 tuổi, tôi đã rất chú trọng vào lĩnh vực phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ . Trẻ mạnh dạn, tự tin sẽ đạt được nhiều thành công trong cuộc sống. Vì vậy dạy trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp là một nhiệm vụ rất quan trọng của giáo viên mầm non.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
- Thực tế hiện nay cho thấy chúng ta phải thừa nhận một điều là trẻ con ngày nay đã thông minh hơn, hoạt bát hơn, lém lỉnh hơn. Nhưng khi cháu vào lớp học thì trẻ không dám nói lên những điều trẻ thích, không dám mạnh dạn sinh hoạt trong tập thể, giao tiếp với người lớn theo suy nghĩ của mình. Chỉ một số trẻ dám nói lên những suy nghĩ, trò chuyện cùng cô và khách đến lớp.Một câu hỏi lớn được đặt ra?
- Các nguyên nhân: Trong khi dạy giáo viên không có sự giao tiếp gần gũi giữa cô và trẻ, cô thường dạy rập khuôn theo giáo án. Giáo viên luôn nghĩ rằng nếu vui vẻdễ dãi thì sẽ mất nề nếp gây ồn ào mất trật tự. Và một trong những nguyên nhân gây nên sự thụ động ở trẻ nữa đó là:
+ Giáo viên chưa biết điều khiển cái thông minh linh hoạt ở một số trẻ giỏi đang có ở trong lớp của mình.
+ Cô ít cùng cháu chuyện trò những đề tài, chương trình, đàm thoại bàn bạc những vấn đề xảy ra xung quanh trẻ.
+ Còn mệnh lệnh ra lệnh cho trẻ. Thậm chí muốn trẻ vào nề nếp nhanh cô hay la mắng gò bó trẻ.
+ Trong một số tiết học như : tìm hiểu môi trường xung quanh, văn học, âm nhạc, vui chơi ít tạo điều kiện cho trẻ hỏi nhiều và nêu những thắc mắc của mình bằng chính ngôn ngữ ngây thơ của trẻ.
III. THỰC TRẠNG
1. Thuận lợi
-Về Ban giám hiệu: Ban giám hiệu luôn quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất và tài liệu, học liệu (Lớp học trang bị các thiết bị hiện đại phục vụ cho giảng dạy: Máy vi tính, ti vi, loa…). Ngoài ra Ban giám hiệu cũng luôn quan tâm bồi dưỡng chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non.
-Về giáo viên: Giáo viên trong lớp có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn, có nhiều năm kinh nghiệm, tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu như tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc rèn trẻ tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ.
-Về phụ huynh: Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ.
2. Khó khăn
- Về giáo viên: Giáo viên thường phải chịu áp lực trước thực trạng lớp đông học sinh, có nhiều học sinh hiếu động, không có nề nếp, được nuông chiều nên không nghe lời cô, từ đó hình thành tâm lý khó chịu nên thường hay la mắng, quát tháo trẻ.
- Về học sinh: Đa số trẻ trong lớp là học sinh mới chuyển đến trường nên chưa có nền nếp học tập. Tuy cùng một độ tuổi nhưng khả năng hoà nhập không đồng đều. Một số bé còn nhút nhát, một số bé đi học chưa đều, do sức khoẻ hoặc hạn chế về thể chất như bé: Thục Anh, Diệu Linh, An Nhiên ,.......Một số bé lại quá hiếu động như bé: Minh Khang, Gia Bảo,..... Đặc biệt lớp có bé Ngọc Ánh tự kỷ tăng động hay chạy lung tung.
- Về phụ huynh: Xã hội hiện đại nhiều nạn bắt cóc, ấu dâm, diện tích các khu vui chơi cho trẻ ít, phụ huynh lại quá bận rộn nên trẻ thường hay ở nhà làm bạn với tivi, Ipad, điện thoại mà ít có cơ hội được ra ngoài vui chơi, giao tiếp với mọi người. ngoài ra, còn một số bộ phận phụ huynh chưa quan tâm đến sự phát triển tâm lý của trẻ thường hay la mắng mỗi khi trẻ nghịch ngợm hay làm điều chưa đúng tạo tâm lý tự ti ở trẻ và không dám nói lên suy nghĩ của mình.
3. Khảo sát thực trạng
-Năm học 2008-2009, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã phát động phong trào “Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực”, với yêu cầu tăng cường sự tham gia một cách hứng thú của học sinh trong các hoạt động giáo dục trong nhà trường và tại cộng đồng với thái độ tự giác, chủ động và ý thức sáng tạo. Trong năm nội dung thực hiện có nội dung rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Trước tiên, tôi tiến hành khảo sát thực trạng của lớp và nhận thấy như sau:
+Nhiều trẻ chưa có thói quen chào hỏi, nói lời cảm ơn trong giao tiếp.
+Nhiều trẻ chưa mạnh dạn, tự tin, hồn nhiên trong giao tiếp.
+Trẻ nói rất nhỏ và trình bày không rõ ràng nội dung.
Bảng kết quả khảo sát đầu năm 2020-2021 trên tổng số 35 trẻ
| STT | Tiêu chí đánh giá | Mức độ | |||||
| Tốt | Tỷ lệ | Khá | Tỷ lệ | TB | Tỷ lệ | ||
| 1 | Dám làm điều mình nghĩ | 6 | 17% | 13 | 37% | 16 | 46% |
| 2 | Biết diễn đạt ý muốn, cảm xúc, ý nghĩ bằng lời nói | 8 | 23% | 15 | 43% | 12 | 34% |
| 3 | Mạnh dạn giao tiếp với mọi người xung quanh | 9 | 26% | 14 | 40% | 12 | 34% |
| 4 | Khả năng diễn đạt, tương tác với bạn khi HĐ nhóm | 13 | 37% | 15 | 43% | 7 | 20% |
| 5 | Biết bày tỏ cảm xúc của mình với người khác | 9 | 26% | 16 | 46% | 10 | 28% |
IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
1.Biện pháp 1: Nghiên cứu, học tập nâng cao nhận thức bản thân .
* Mục đích: Giúp người giáo viên mầm non nhận ra tầm quan trọng của tính mạnh dạn, tự tin đối với sự phát triển nhân cách trẻ sau này. Từ đó tìm tòi, nghiên cứu các biện pháp phù hợp với từng trẻ để trẻ hoàn thiện nhân cách, đạt nhiều thành công trong tương lai.
* Nội dung: Người giáo viên mầm non cần tìm hiểu, tự nghiên cứu các tài liệu chuyên môn, tham khảo sách, báo, tạp chí về giáo dục trẻ, để thấy được tầm quan trọng của tính mạnh dạn, tự tin đối với sự phát triển của trẻ sau này. Từ đó tìm ra các biện pháp phù với với đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ, áp dụng các biện pháp sao cho hiệu quả nhất giúp trẻ có được sự mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp với mọi người xung quanh.
* Cách tiến hành: Người giáo viên cần tự nghiên cứu là chính, có thể từ các tài liệu chuyên môn nhà trường cung cấp, ngoài ra có thể tham khảo các sách, báo, tạp chí, trang Web chính thống của bộ giáo dục, Các trang mạng, internet có nguồn gốc đảm bảo thông tin chính xác để làm tư liệu. Không chỉ dành thời gian nghiên cứu, tự học tập trong lúc ở trường mà người giáo viên cần không ngừng phấn đấu, có tinh thần học tập mọi lúc, mọi nơi, học tập từ đồng nghiệp xung quanh, từ BGH trường hoặc trên các cộng đồng, group giáo viên để mở rộng kiến thức, từ đó nắm được đặc điểm từng trẻ trong lớp để áp dụng các biện pháp phù hợp, sao cho đạt hiệu quả tốt nhất với từng trẻ.
* Kết quả: Bản thân đã nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn tính mạng dạn, tự tin cho trẻ từ đó tôi có thể xây dựng kế hoạch thực hiện các biện pháp nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp một cách hiệu quả.
2.Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch các hoạt động.
* Mục đích: Trên cơ sở nhận thức được tầm quan trọng của tính mạnh dạn, tự tin đối với trẻ. Người giáo viên cần lập kế hoạch cụ thể để thực hiện, theo dõi, đánh giá hiệu quả của các biện pháp, đánh giá sự tiến bộ của từng trẻ từ đó có sự điều chỉnh, bổ xung sao cho phù hợp với học sinh trong lớp.
* Nội dung: Giáo viên cần lập kế hoạch tổ chức thực hiện các biện pháp cụ thể theo từng tháng, từng sự kiện trong các tháng hoặc nhỏ hơn là kế hoạch cụ thể cho từng ngày trong một năm học, để thực hiện theo đúng kế hoạch không bị bỏ sót nội dung và có cơ sở để rút kinh nghiệm, điều chỉnh, bổ sung các biện pháp phù hợp.
* Cách tiến hành: Lập kế hoạch cụ thể từng nội dung thực hiện trong các tháng để theo dõi, đánh giá hiệu quả, và sự tiến bộ của trẻ. Các biện pháp cần được thực hiện một cách thường xuyên và liên tục, lồng ghép trong tất cả các hoạt động của trẻ để mang lại hiệu quả tốt nhất.
KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG TỪNG THÁNG
| Tháng | Nội dung | Ghi chú |
| 8 | - Thường xuyên trò chuyện, gần gũi, ân cần với trẻ. - Trao đổi PH để nắm được tính cách, đặc điểm, thói quen của trẻ. - Nhắc trẻ chào cô, chào bố mẹ to, rõ ràng, biết nói lơi cảm ơn, xin lỗi. - Hướng dẫn trẻ các nề nếp, thói quen vệ sinh trong lớp học. - Thường xuyên cho trẻ tham gia các hoạt động nhóm, hoạt động giao lưu các lớp. | - Thục Anh ăn chay - Ngọc Ánh tự kỷ đang đi học lớp can thiệp - Đa số trẻ chưa có nề nếp, thói quen vệ sinh. - Đa số trẻ chưa tự giác chào cô, chào bố mẹ. |
| 9 | - Tổ chức các hoạt động giáo dục chú ý tăng cường cho trẻ nói, để trẻ tự suy nghĩ tìm cách giải quyết. - Trò chuyện, đọc sách, lắng nghe trẻ. - Tuyên truyền phối hợp với PH các hoạt động giúp trẻ mạnh dạn, tự tin tại gia đình. - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện, hoạt động nhóm, hoạt động giao lưu các lớp. | - Cô chú ý các trẻ nhút nhát: Thục Anh, Tiên Phong, Anh Vũ, Hà Chi, Mai Chi, Xuân Tùng…. |
| 10 | - Tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động văn nghệ chào mừng ngày 20/10 - Tổ chức sự kiện Trung Thu cho trẻ. - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện, hoạt động nhóm, hoạt động giao lưu các lớp. | - Động viên khuyến khích các trẻ nhút nhát tham gia. - Cô tổ chức các hoạt động sao cho phù hợp với từng học sinh. |
| 11 | - Tổ chức biểu diễn văn nghệ chào mừng ngày 20/11 - Tổ chức thay đổi luân phiên các trẻ đều được làm tổ trưởng. - Tăng cường hướng dẫn các kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. - Tổ chức các hoạt động bé tập làm nội trợ. - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện, hoạt động nhóm, hoạt động giao lưu các lớp. | - Cô khuyến khích động viên Nhật Quang tham gia cùng các bạn. - Tổ chức các hoạt động thường xuyên và liên tục, luôn tôn trọng và lắng nghe trẻ. |
| 12 | - Tạo tình huống khuyến khích trẻ đặt nhiều câu hỏi với cô. - Tổ chức, hướng dẫn các trò chơi tập thể cho trẻ. - Tổ chức, hướng dẫn, vận động cả lớp tham gia ngày hội ”Thể dục thể thao” do trường tổ chức. - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện, hoạt động nhóm, hoạt động giao lưu các lớp. | - Tổ chức trong tất cả các hoạt động trong ngày. - Khơi gợi, tạo cho trẻ tâm thế hứng thú tham gia các hoạt động tập thể, giao lưu. |
| 1 | - Tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thuyết trình theo ngôn ngữ tự do và hành động theo suy nghĩ của trẻ. - Cho trẻ cơ hội tự giải quyết vấn đề của mình, cô đóng vai trò quan sát là chính. - Luôn quan sát và động viên trẻ đúng lúc, thường xuyên khen ngợi các điểm tốt của trẻ, nhắc nhở nhẹ nhàng nói riêng với trẻ khi trẻ mắc lỗi. - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện, hoạt động nhóm, hoạt động giao lưu các lớp. | - Kỹ năng thuyết trình rất quan trọng cô chú ý cho các trẻ đều được tham gia, cô khuyến khích động viên trẻ. - Cô chủ yếu quan sát tạo cơ hội để trẻ được hành động theo suy nghĩ của mình . |
| 2 | - Vận động cha mẹ học sinh quay video các hoạt động của con ở nhà gửi lên nhóm lớp cô khen ngợi kịp thời. - Cô quay video học online tương tác với trẻ qua nhóm lớpzalo. - Tuyên truyền, vận động cha mẹ học sinh trò chuyện, giao tiếp với con nhiều hơn. Khuyến khích PH chụp ảnh các hoạt động cùng con để giao lưu trên nhóm lớp Zalo. | - Nghỉ dịch cô vẫn thường xuyên trao đổi, tương tác với học sinh và phụ huynh qua nhóm zalo lớp. |
| 3 | - Cô chào đón trẻ quay lại trường ân cần, hỏi han, quan tâm, trò chuyện với trẻ. - Tổ chức các hoạt động chào mừng ngày 8/3 tại lớp học. - Tổ chức các hoạt động hưởng ứng giờ trái đất cho trẻ. - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện, hoạt động nhóm, hoạt động giao lưu các lớp. | - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện hàng ngày với trẻ - Luôn tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thể hiện bản thân. |
| 4 | - Tiếp tục các hoạt động trò chuyện, giao lưu, tăng cường các tình huống, khơi gợi cho trẻ thể hiện bản thân nhiều hơn. - Đánh giá kết quả đạt được trên trẻ và rút kinh nghiệm bản thân. | - Đánh giá sự tiến bộ của trẻ so với đầu năm, rút kinh nghiệm. |
* Kết quả: Từ bảng kế hoạch hoạt động từng tháng, tôi có thể dựa vào đó vạch ra các hoạt động của từng tuần, từng ngày trong tháng. Từ đó không bỏ sót các nội dung quan trọng và có thể điều chỉnh, bổ xung những nội dung không phù hợp.
3.Biện pháp 3: Thực hiện kế hoạch.
a, Luôn luôn lắng nghe trẻ.
* Mục đích: Củng cố sự tự tin cho trẻ mọi lúc mọi nơi. Tạo cho trẻ tâm lý mình được tôn trọng, được quan tâm, được cô chú ý tới lời nói của mình.
* Nội dung: Tôn trọng trẻ giúp trẻ xây dựng hình tượng tốt của chính mình, lắng nghe, khích lệ, bày tỏ thái độ, dạy trẻ cách giải quyết vấn đề.
* Cách tiến hành: Cô cần luôn lắng nghe tất cả những lời nói từ phía trẻ với mình, khi trẻ có điều muốn nói cô cần dừng công việc của mình lại 1 chút nhìn vào mắt trẻ, chăm chú lắng nghe ý kiến của trẻ, không ngắt lời trẻ khi trẻ đang nói để trẻ được tự do nói lên ý kiến, suy nghĩ của mình.
- lắng nghe trẻ mọi lúc, mọi nơi, trong mọi tình huống và trong tất cả các hoạt động ở lớp của trẻ.
Hình ảnh trẻ trao đổi, thảo luận trong hoạt động nhóm
* Kết quả: Trẻ thường xuyên trao đổi ý kiến của mình với cô, những suy nghĩ cá nhân riêng mà không sợ sệt, lo lắng bị cô mắng.
b, Thường xuyên trò chuyện, gần gũi, hỏi han trẻ.
* Mục đích: Giúp trẻ cảm nhận tình cảm yêu thương, quan tâm của cô dành cho trẻ từ đó trẻ sẽ có thể thoải mái tâm sự, giao tiếp với cô, kể chuyện cùng cô và gần gũi cô hơn.
* Nội dung: Muốn trẻ mạnh dạn tự tin, thông minh cô giáo nên gần gũi trò chuyện cùng trẻ, đừng la mắng khi trẻ làm sai. Mà ngược lại phải tôn trọng trẻ không xem thường những thắc mắc những câu hỏi của trẻ. Thậm chí quan tâm cả những lời mách vớ vẩn của trẻ.
-Cô quan tâm hỏi han và gần gũi trẻ... Ví dụ như bạn Thái Lâm mới cắt tóc phải không, đẹp quá. Hôm nay An Nhiên có váy xinh quá...
- Sử dụng những câu chuyện đơn giản bằng cách gợi cho trẻ trả lời bằng những ngôn ngữ bình thường, dần dần các cháu hết bị gò bó, không còn nhút nhát nữa và còn gần gũi, thích kể chuyện với cô.
- Cô thường xuyên trao đổi với phụ huynh để nắm được đặc điểm tính cách, thói quen hàng ngày và sở thích của trẻ để trò chuyện với trẻ.
* Cách tiến hành: Cô tiến hành trò chuyện cùng trẻ trong tất cả các hoạt động trong ngày như :
-Giờ đón trả trẻ: Cô quan sát trẻ bạn nào có gì mới, bạn nào nghỉ hôm nay mới đi học…cô hỏi han, quan tâm, trò chuyện gần gũi với trẻ.
-Giờ hoạt động góc: cô cùng chơi đóng vai bán hàng, nấu ăn, làm bác sĩ với trẻ, đôi khi lại hóa thành kỹ sư xây dựng cùng trẻ xây nên các công trình, hoặc cùng tham gia làm người dẫn chương trình để trẻ biểu diễn âm nhạc trong góc âm nhạc….
-Giờ hoạt động chiều: Cô có thể kể chuyện cho trẻ nghe, hoặc lắng nghe các câu chuyện trẻ kể, đôi khi là hướng dẫn trẻ chơi những trò chơi mới, trẻ rất thích và giữa cô và trẻ đã không còn có khoảng cách nữa.
-Giờ hoạt động ngoài trời: Cô và trẻ thường xuyên trò chuyện về thời tiết trong ngày, về cây cối trong khuôn viên trường mầm non Đại Kim, cùng quan sát trò chuyện về những chú cá nhỏ ở sân trường.….
Hình ảnh cô và trẻ trò chuyện về các sản phẩm nặn
* Kết quả: Trẻ thường xuyên kể chuyện với cô như những người bạn gần gũi của trẻ để trẻ thoải mái tâm sự từ chuyện ở nhà, đến những sự việc, sự vật mà trẻ nhìn thấy…
c, Giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong các giờ biểu diễn, giao lưu văn nghệ.
* Mục đích: Giúp trẻ tự tin vào bản thân, tự tin biểu diễn trước mọi người.
* Nội dung: Trong các giờ học âm nhạc biểu diễn văn nghệ, hay các hoạt động giao lưu âm nhạc tại phòng đa năng, biểu diễn văn nghệ tại các sự kiện của trường, của lớp… sẽ tạo cho trẻ sự tự tin, vui tươi và hồn nhiên.
- Cô cố gắng động viên trẻ nhút nhát tham gia biểu diễn văn nghệ cùng các bạn để trẻ tự tin hơn.
- Sau khi trẻ biểu diễn văn nghệ xong cô cùng cả lớp khuyến khích, động viên trẻ để các lần sau trẻ tự tin hơn, hăng hái tham gia hơn cùng các bạn.
* Cách tiến hành: Giáo viên tăng cường tổ chức các hoạt động văn nghệ tại lớp, các hoạt động giao lưu văn nghệ với lớp khác trong giờ hoạt động ngoài trời, làm ca sĩ trong hoạt động ở góc âm nhạc, biểu diễn các tiết mục văn nghệ trong các sự kiện như tết trung thu, ngày phụ nữ Việt Nam 20/10, ngày nhà giáo Việt nam 20/11…..
Hình ảnh trẻ biểu diễn văn nghệ trong sự kiện ngày 20/10
* Kết quả: Qua những hình thức trên bé được tiếp xúc với âm nhạc thường xuyên, cùng sinh hoạt với lớp thường xuyên sẽ tạo cho bé tự tin, vui tươi, mạnh dạn hồn nhiên và gần gũi thân thiết cùng cô và các bạn. Bé sẽ dần mất sự thụ động và nhút nhát.
d, Thông qua các trò chơi tập thể.
* Mục đích: Để trẻ phát huy tối đa khả năng chủ động, sáng tạo giải quyết các vấn đề của trẻ và cho trẻ sự tự do trong các hoạt động nhằm mang đến cho trẻ sự hoạt bát, hồn nhiên, vui vẻ khi ở trường.
* Nội dung: Cô tăng cường tổ chúc nhiều trò chơi mang tính tập thể để trẻ tham gia, đôi khi để trẻ tự tổ chức, đàm phán, phân chia cách chơi trong các hoạt động chơi của trẻ, khi trẻ phát sinh mâu thuẫn trong khi chơi cô từ từ chú ý quan sát để xem trẻ có tự giải quyết được vấn đề không? Nếu trẻ không tự giải quyết được cô sẽ gợi ý giúp trẻ để trẻ tiếp tục tự giải quyết vấn đề của mình, cô chú ý luôn luôn đóng vai trò quan sát là chính để trẻ tự do chơi và hành động theo suy nghĩ của trẻ.
* Cách tiến hành: Với trẻ mầm non mạnh dạn tự tin giao tiếp tốt trong tập thể giúp trẻ thích nghi dễ dàng, nhanh chóng với môi trường mới, thầy cô, bạn bè mới và những đòi hỏi mới của hoạt động học tập, ý thức và tinh thần tập thể sẽ giúp tránh được những xung đột không đáng có giữa trẻ với nhau, giữa trẻ với thầy cô, làm nảy sinh ở trẻ tính mạnh dạn tự tin chủ động trong giao tiếp với người khác và trên cơ sở đó phát triển những mối quan hệ thân thiện, gần gũi, cảm thông giữa trẻ với những người xung quanh. Tất cả những điều này tác động một cách tích cực lên trẻ, làm cho trẻ cảm thấy hứng thú muốn đến trường, muốn giao tiếp với cô, bạn bè và muốn họ.
VD: Trò chơi 1 “chuyền bóng bằng chân” (Trò chơi này sử dụng trong các sự kiện hoặc trong hoạt động ngoài trời cho trẻ)
Mục đích: Tạo cho trẻ sự vui tươi, hồn nhiên, phát triển sự mạnh dạn, tự tin của trẻ trong các hoạt động tập thể.
Chuẩn bị: Địa điểm rộng
Tiến hành: Cô chia trẻ làm 2 đội mỗi đội 5 bạn, một bạn đứng đầu hàng đưa bóng cho bạn ngồi đầu tiên, còn các bạn khác ngồi thành hàng dọc và vận chuyển bóng bằng chân vào rổ, thời gian là 1 bản nhạc đội nào chuyền được nhiều bóng nhất không làm rơi bóng sẽ giành chiến thắng.
Cứ như vậy cô cho trẻ chơi 2-3 lần
Hình ảnh trẻ chơi chuyền bóng bằng chân trong sự kiện tết trung thu
VD: Trò chơi 2 “Mèo đuổi chuột” ( Chơi trong các hoạt động ngoài trời của trẻ)
Mục đích: Tạo cho trẻ sự vui tươi, mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động tập thể.
Chuẩn bị: Địa điểm rộng
Tiến hành: Hai trẻ đóng làm mèo và chuột đứng vào giữa vòng tròn, những trẻ còn lại nắm tay nhau, giơ lên cao thành một vòng tròn để tạo lối cho mèo và chuột chạy qua.
Chuột đứng cách mèo một khoảng tùy theo vòng tròn lớn hay nhỏ. Cô giáo ra hiệu lệnh cho mèo bắt đầu đuổi theo chuột thì chuột chạy và mèo đuổi theo.
Chuột chạy vào vòng tròn rồi lại chạy ra ngoài qua khoảng trống giữa 2 trẻ. Chuột chạy theo lối nào thì chuột phải chạy theo lối đó. Khi chạy chuột kêu “chít chít” và mèo kêu “meo meo”. Những trẻ đứng thành vòng tròn cùng hát lời đồng dao:
“Mời bạn ra đây
Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng
Chuột chui lỗ hổng
Để chạy cho mau
Mèo đuổi phía sau
Chạy đâu cho thoát.
Thế là chú chuột
Lại hóa thành mèo
Co cẳng đuổi theo
Bắt mèo hóa chuột.”
Nếu khi đuổi, mèo “vồ” được vào người chuột thì coi như mèo dã thắng, chuột thua. Ván chơi kết thúc. Trò chơi lại tiếp tục bằng đôi khác đóng mèo và chuột.
* Kết quả: Thông qua các trò chơi tập thể trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn rất nhiều.
4. Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh.
* Mục đích: Cô giáo cùng phối kết hợp với phụ huynh để trẻ được rèn luyện tính mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp không chỉ ở trường với cô với các bạn mà cả khi ở nhà với gia đình với những người xung quanh.
* Nội dung: Xác định được tầm quan trọng của mối quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường ngay từ đầu năm học chúng tôi luôn tiếp xúc phụ huynh với một thái độ tích cực, thân thiện, mạnh dạn trao đổi cụ thể với phụ huynh về chế độ sinh hoạt của trẻ ở trường, nắm bắt kịp thời những thông tin về đặc điểm tâm lý tính cách của cá nhân trẻ để chăm sóc, giáo dục trẻ tốt hơn.
* Cách tiến hành: Cô thường xuyên trao đổi với phụ huynh trong giờ đón trả trẻ về tình hình của trẻ ở lớp, hỏi han sở thích, tính cách, thói quen hàng ngày của trẻ ở nhà để có kế hoạch chăm sóc, giáo dục trẻ tốt nhất. Ngoài ra cô cũng trao đổi với phụ huynh về cách biện pháp cần sự phối kết hợp của phụ huynh trong quá trình chăm sóc, dạy dỗ trẻ.
- Trao đổi với PH qua kênh thông tin zalo: Trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ tại lớp có vấn đề gì cần trao đổi và phối hợp với PH thì cô giáo ngoài trao đổi trực tiếp có thể liên lạc qua kênh zalo để kết nối giữa giáo viên và phụ huynh. Ngoài ra kênh zalo cũng là hình thức để các cô và phụ huynh gửi ảnh hoạt động của con ở lớp và ở nhà lên nhóm thêm phần gắn kết giữa phụ huynh và giáo viên đặc biệt là trong thời gian trẻ được nghỉ dịch, trẻ vẫn có thể học bài, giao lưu, trò chuyện với cô qua zalo.
-Trẻ em lứa tuổi mẫu giáo cơ thể còn non yếu và cũng rất hiếu động nên bé thường hay ốm và có thể bị ngã dẫn đến tổn thương cơ thể. Với mỗi trường hợp trẻ bị ốm, bị chấn thương dài ngày phải đi viện chúng tôi đều cùng với ban phụ huynh lớp đến tận nhà hỏi thăm động viên tinh thần cha mẹ và các bé. Những việc làm này tuy nhỏ nhưng cũng để lại trong lòng các phụ huynh những tình cảm tốt dẹp, góp phần thắt chặt sợi dây tình cảm giữa phụ huynh và nhà trường.
Hình ảnh phụ huynh hướng dẫn con học bài tại nhà
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
V. KẾT QUẢ CHUNG
Qua nghiên cứu tự học hỏi và rèn luyện của cô và trẻ tại lớp trong năm học 2020- 2021 đã thu được kết quả sau:
-Về phía trẻ: Với phương châm “lấy trẻ làm trung tâm”, và mạnh dạn áp dụng một vài biện pháp giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp tại lớp và đã đạt được một số kết quả sau:
Bảng kết quả khảo sát cuối HKII năm 2020-2021 trên tổng số 35 trẻ
| STT | Tiêu chí đánh giá | Mức độ: Cuối năm (Đầu năm) | |||||
| Tốt | Tỷ lệ | Khá | Tỷ lệ | TB | Tỷ lệ | ||
| 1 | Dám làm điều mình nghĩ | 12 (6) | 35% (17%) | 18 (13) | 51% (37%) | 5 (16) | 14% (46%) |
| 2 | Biết diễn đạt ý muốn, cảm xúc, ý nghĩ bằng lời nói | 22 (7) | 63% (20%) | 10 (12) | 28% (34%) | 3 (16) | 9% (46%) |
| 3 | Mạnh dạn giao tiếp với mọi người xung quanh | 16 (9) | 46% (26%) | 12 (14) | 34% (40%) | 7 (22) | 20% (34%) |
| 4 | Khả năng diễn đạt, tương tác với bạn khi HĐ nhóm | 18 (13) | 51% (37%) | 13 (15) | 37% (43%) | 4 (7) | 12% (20%) |
| 5 | Biết bày tỏ cảm xúc của mình với người khác | 17 (9) | 48% (26%) | 14 (16) | 40% (46%) | 4 (10) | 12% (28%) |
Về phía giáo viên: Làm tốt nội dung giúp trẻ tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp ở trường mầm non chính là tôi đã tìm được phương pháp dạy học gần gũi với trẻ “lấy trẻ làm trung tâm” giúp trẻ tiếp thu kiến thức, kỹ năng một cách chủ động, sáng tạo.
Về phía phụ huynh: Đa số phụ huynh thấy phấn khởi khi nhận thấy sự tiến bộ của con em mình về nề nếp, ý thức, sự tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp, trong cuộc sống hàng ngày, kĩ năng sống phát triển rõ rệt.
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾT NGHỊ
I. Kết luận
Sau một thời gian ngắn áp dụng các biện pháp trên, tôi thấy bạn học sinh lớp MGN B8 của lớp tôi có những thay đổi rõ rệt, giờ đây các bé đều rất vui vẻ tự tin khi đến lớp, thân thiết nhau hơn, không những thế các bé còn mạnh dạn giao lưu với cô giáo và bạn bè, người thân. Trong đợt nghỉ dịch này phụ huynh luôn nhắn tin nói con rất nhớ các cô và muốn được đến lớp với cô và bạn. đây là 1 niềm hạnh phúc và phấn khởi đối với 2 cô giáo lớp MGN B8 nói chung và với tôi nói riêng.
II. Bài học kinh nghiệm
Việc dạy bé tính mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với người thân và bạn bè giống như ta chắt lọc nguồn nước tinh khiết từ mạch nguồn yêu thương tưới cho những chồi non mới nhú- những em bé với tâm hồn trong sáng, thánh thiện. Việc làm này đòi hỏi giáo viên phải tận tâm tận lực:
-Tạo môi trường lớp học thân thiện, có nhiều cơ hội cho trẻ vui chơi, sinh hoạt và học tập cùng nhau, để trẻ trải nghiệm kỹ năng mạnh dạn tự tin. Lớp học thật sự là một tổ ấm yêu thương còn cô giáo là một người bạn lớn luôn luôn lắng nghe, thấu hiểu và biêt khuyến khích tính mạnh dạn tự tin cho trẻ .
-Muốn trẻ nên người và đạt hiệu quả giáo dục như mong muốn cô giáo phải dành nhiều thời gian dạy trẻ tính “Mạnh dạn tự tin”, sử dụng nhiều hình thức khác nhau và ở mọi lúc mọi nơi.
-Thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tham quan, lễ hội với các hình thức phong phú sinh động hấp dẫn tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm một cách tích mạnh dạn tự tin khi giao tiếp với người thân, bạn bè.
-Phối hợp tốt với phụ huynh, tạo mối quan hệ gắn bó thân thiết giữa phụ huynh và nhà trường, đồng tâm hướng tới mục tiêu chung.
III. Khuyến nghị đề xuất
Trên đây là một số kinh nghiệm tôi đã áp dụng thành công khi dạy trẻ tính mạnh dạn tự tin. Những kinh nghiệm này rất dễ thực hiện và đạt hiệu quả cao. Bên cạnh việc đạt được mục tiêu giáo dục đề ra tôi còn tích lũy thêm được nhiều kỹ năng mới, nhận được nhiều niềm vui và tình cảm yêu quý tin tưởng từ phía phụ huynh, học sinh, chị em đồng nghiệp.
Tôi thực hiện nghiên cứu đề tài một số biện pháp giúp trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, có nhiều vấn đề cần phải được nghiên cứu đi sâu hơn nữa nhưng do thời gian có giới hạn nên không tránh khỏi sự thiếu sót.Tôi mong muốn nhận được các đóng góp ý để đề tài hoàn thiện hơn.
1. Tiêu chí thực hành áp dụng quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non ( Bộ giáo dục và đào tạo, dự án SRPP)
2. Sách“ Những trò chơi dân gian phổ thông và vui nhộn dành cho thiếu nhi” Nhà xuất bản trẻ.
3. Bộ giáo dục và đào tạo: Chương trình giáo dục Mầm non. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
4. Sách “Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non từ lọt lòng đến 6 tuổi”. Nhà xuất bản ĐHSP
Nguồn: ST
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/