PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài.
Trẻ em không chỉ là hạnh phúc của gia đình mà còn là tương lai của đất nước. Chính vì lẽ đó việc chăm sóc giáo dục trẻ nói
chung cũng như việc giáo dục lễ giáo cho trẻ nói riêng là trách nhiệm của mỗi con người trong xã hội. Từ ngàn xưa các cụ đã có câu “ Tiên học lễ - hậu học văn”.Ngoan ngoãn, lễ phép, đạo đức tốt là nét đẹp văn hóa được đặt lên hàng đầu trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ bậc học mầm non cho đến tiểu học, trung học cơ sở…. Xã hội phát triển không ngừng kết hợp với hội nhập quốc tế, đất nước ta đã tiếp thu nhiều nền văn hóa khác nhau nên ở đâu đó vẫn còn nhiều câu chuyện thương tâm có liên quan đến đạo đức, lễ giáo của con người. Đặc biệt chúng ta đang sống trong một thời đại mới, thời đại của công nghệ thông tin. Nó làm cho cuộc sống của chúng ta được nâng lên. Nó cũng làm cho giá trị đạo đức của con người cũng đang bị xói mòn. Hơn nữa, giới trẻ hiện nay sống theo lối sống hưởng thụ đua đòi ăn chơi cờ bạc, rượu chè, đua xe, đánh lộn, chộm... Tất cả những thói hư tật xấu này báo động về tình trạng đạo đức, lễ giáo của xã hội đang xuống cấp trầm trọng.
Vấn đề giáo dục lễ giáo chúng ta đang thực hiện không phải là vấn đề mới, tuy nhiên kết quả đạt chưa cao, vẫn còn những câu nói cụt, nói què, những hành vi thiếu văn minh…Vậy làm thế nào? Và bằng cách nào? để việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mang lại hiệu quả cao, từ đó hình thành nên những nhân cách ban đầu cho trẻ, giúp trẻ có những hành vi văn minh, thói quen lịch sự trong giao tiếp, tạo tiền đề cho một con người có nhân cách tốt trong thời đại mới. Đây là vấn đề cấp bách của toàn xã hội không phải của riêng ai.
Tôi nhận thấy việc giáo dục lễ giáo cho trẻ mẫu giáo, đặc biệt là trẻ 3 - 4 tuổi ở giai đoạn này vô cùng quan trọng, giáo dục cả về phẩm chất đạo đức và tính cách lối sống cho trẻ, mà lứa tuổi này các cháu đã bắt đầu ý thức được bản thân biết phân biệt hành vi đúng sai. Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non” vào việc giáo dục lễ giáo, nhằm góp phần hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ.
II. Đối tượng, phạm vi và thời gian nghiên cứu.
1. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 3 - 4 tuổi.
2. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài thực hiện tại trường mầm non nơi tôi công tác.
3. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 4 năm 2019.
III. Mục đích nghiên cứu.
+ Nhằm hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ.
+ Hình thành cho trẻ 3 - 4 tuổi những kỹ năng lễ giáo chuẩn mực.
+ Giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa lễ giáo vốn có của ông cha ta.
+ Hình thành ở trẻ những tình cảm yêu thương gần gũi với mọi người xung quanh, kính trọng lễ phép với người lớn.
+ Giúp trẻ có những thói quen vệ sinh, hành vi văn minh trong cuộc sống.
+ Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ nhằm phát huy tính tích cực, năng động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin.
+ Nâng cao hiệu quả giáo dục lễ giáo, tạo nền tảng vững chắc cho sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở khoa học.
1. Cơ sở lý luận.
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên quan trọng của nhân cách con người. Ở bậc học mầm non trẻ được tiếp xúc với tất cả các kiến thức, phẩm chất lễ giáo của trẻ sẽ được hình thành tại bậc học này. Nếu không làm tốt việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ bây giờ thì việc giáo dục là hết sức khó khăn và phức tạp.
Đúng vậy, giáo dục lễ giáo là giáo dục cách ăn nói lễ phép, có thưa, có gửi, chào hỏi, dạ vâng, cảm ơn, xin lỗi, tư thế, trang phục, phong cách và tất cả những hành vi ứng xử đối với những người xung quanh, tình yêu thương, sự kính trọng, lòng biết ơn đối với ông bà, cha mẹ, cô giáo, anh chị… và tình thân ái đối với bạn bè. Vì vậy, lễ giáo không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, nhất là đối với trẻ mẫu giáo bé lại hết sức cần thiết. Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ngay từ bây giờ là dạy trẻ biết lễ phép, không chỉ uốn nắn trẻ mà còn giúp trẻ ngoan ngoãn nghe lời người lớn, biết nghĩ tới mọi người nhiều hơn. Từ đó, hình thành ở trẻ những bước đầu tiên trong nhân cách con người.
Trước thời kì hội nhập kinh tế, đất nước có những ảnh hưởng không nhỏ của nhiều nền văn hóa khác nhau.Việc giữ gìn và phát huy truyền thống của dân tộc, tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại mà vẫn giữ được nét văn hóa Việt. Vậy làm thế nào để đào tạo và bồi dưỡng những mầm non của đất nước có lòng nhân ái, những hành vi văn minh lịch sự thì việc giáo dục lễ giáo cho trẻ là việc làm có ý nghĩa và hết sức quan trọng trong sự nghiệp trồng người.
2. Cơ sở thực tiễn.
Xuất phát từ tình hình thực tế ở địa phương hiện nay đa số cha mẹ trẻ đều là người có nhiều công việc nên khá bận rộn và không có nhiều thời gian quan tâm đến đời sống tình cảm, tâm lý của trẻ. Với phương châm mỗi gia đình chỉ có 1đến 2 con, nên gia đình ít con tại địa phương chiếm tỉ lệ ngày càng cao. Vì vậy, trẻ ngày càng được nuông chiều thái quá, muốn gì được nấy.… Đây là vấn đề không nhỏ ảnh hưởng rất lớn đến việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Đâu đó còn có một số phụ huynh chưa hiểu hết tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo cho trẻ, nên chuyện trẻ ứng xử, nói năng không phù hợp diễn ra hàng ngày. Cùng với sự bùng nổ về công nghệ thông tin như hiện nay có rất nhiều phụ huynh thay vì dạy con mà cho con sử dụng xem và chơi trên điện thoại một cách không có chọn lọc dẫn đến trẻ không có kỹ năng giao tiếp hay, nói tự do, nói chống không....
Là một giáo viên Mầm non tôi thấy việc giáo dục lễ giáo cho trẻ cần được chú trọng và đặt lên hàng đầu. Với nhiều năm được phân công dạy lớp mẫu giáo bé tôi thấy số lượng trẻ có những thói quen, hành vi văn minh, có thái độ ứng sử đúng mực với mọi người còn hạn chế, rất ít trẻ biết nhường nhịn bạn bè và thường xuyên giúp đỡ người khác.
Từ thực tế trên tôi đã đầu tư nghiên cứu và đưa ra “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường Mầm Non”.
3. Khảo sát thực trạng.
a. Thuận lợi:
+ Về phía nhà trường: BGH có đủ cơ cấu, có trình độ chuyên môn và quản lý tốt luôn quan tâm giúp đỡ, bồi dưỡng chuyên môn thường xuyên cho giáo viên.
+ Về phía trẻ: Trẻ đi lớp đều đặn, đạt tỷ lệ chuyên cần cao.
+ Về phía phụ huynh: Phụ huynh tin tưởng và đồng tình ủng hộ.
+ Về phía bản thân: Yêu nghề mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác, được chị em đồng nghiệp giúp đỡ. Thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, thực hành dạy trên lớp.
b. Khó khăn:
+ Về phía nhà trường: Thiếu phòng học, trẻ trong độ tuổi đông phải chia thành 2 lớp, dạy luân phiên giữa 2 lớp trong một số phòng học. Tài liệu, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho việc giáo dục lễ giáo cho trẻ còn hạn chế.
+ Về phía xã hội: Tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng, phim ảnh và một số trò chơi không lành mạnh đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển lễ giáo, nhân cách của trẻ.
+ Về phía trẻ: Khả năng nhận thức và tiếp thu các hành vi lễ giáo của trẻ không đồng đều. Trẻ chưa mạnh dạn, chưa nhanh nhẹn, còn nhút nhát thụ động.
+ Về phía phụ huynh: Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm, chú trọng đến việc giáo dục con cái, đặc biệt là vấn đề giáo dục lễ giáo.
c. Số liệu điều tra trước khi thực hiện:
* Đối với trẻ: Khảo sát đầu năm đánh giá trên 24 trẻ đạt được như sau:
| STT | Nội dung đánh giá | Số trẻ | Tỷ lệ % |
| 1 | Biết xưng hô, chào hỏi. | 18/24 | 75,0 |
| 2 | Biết cảm ơn, nhận lỗi khi làm sai. | 14/24 | 58,3 |
| 3 | Lễ phép, mạnh dạn tự tin trong giao tiếp. | 12/24 | 50.0 |
| 4 | Có thói quen nề nếp ăn uống văn minh lịch sự. | 11/24 | 45,8 |
| 5 | Biết nhường nhịn, chia sẻ, hợp tác với bạn khi chơi. | 10/24 | 41,6 |
| 6 | Có thói quen nề nếp học tập. | 10/24 | 41,6 |
* Đối với bản thân: Từ đầu năm tôi đã thực hiện trên 5 hoạt động học và các hoạt động khác mời BGH dự giờ và đánh giá kết quả đạt được như sau:
| STT | Phân loại | Số tiết | Tỷ lệ % |
| 1 | Tốt | 1/5 | 20% |
| 2 | Khá | 1/5 | 20% |
| 3 | ĐYC | 3/5 | 60% |
Từ những hạn chế trên, tôi đã nghiên cứu và tìm ra “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường Mầm Non” nhằm nâng cao kỹ năng giao tiếp, tạo thói quen văn minh lịch sự, biết kính trên nhường dưới.
II. Biện pháp thực hiện.
Để khắc phục, giải quyết thực trạng và một số hạn chế nêu trên qua tìm tòi, nghiên cứu tôi đã tìm ra “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non”như sau:
1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch.
Để thực hiện tốt việc giáo dục lễ giáo cho trẻ đầu tiên là phải xây dựng kế hoạch để giáo dục trẻ. Trước tiên tôi dựa trên kế hoạch năm học của nhà trường, căn cứ vào nội dung giáo dục của từng tháng và khả năng thực tế của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch giáo dục lễ giáo cụ thể cho trẻ theo từng tháng, từ đầu năm đến cuối năm học. Tôi xác định độ khó của từng nội dung và sắp xếp theo mức độ tăng dần từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp sao cho phù hợp với chủ đề sự kiện từng tháng và tình hình thực tế của lớp mình. Từ đó tôi tập trung giáo dục trẻ theo phương pháp thích hợp nhất.
VD: Kế hoạch tổ chức giáo dục lễ giáo lớp 3 - 4 tuổi C1, thời gian từ 10/9 đến 24/5 năm học 2018– 2019
| STT | Thời gian | Nội dung giáo dục lễ giáo |
| 1 | Tháng 9 | - Biết chào hỏi khi đến lớp và khi ra về. - Biết giữ gìn đồ chơi và cất dọn sau khi chơi. - Biết vệ sinh răng miệng thường xuyên. - Nhận biết đồ dùng của mình, của bạn và cất đúng nơi quy định. |
| 2 | Tháng 10 | - Biết ăn uống gọn gàng, không nói chuyện cười đùa trong khi ăn. - Biết giữ gìn vệ sinh không vứt giác bừa bãi. - Biết yêu thương, nhường nhịn bạn trong lớp. |
| 3 | Tháng 11 | - Có nề nếp học tập và kĩ năng chơi. - Có kĩ năng vệ sinh răng miệng tốt. - Biết chào cô, chào bố mẹ, chào khách một cách tự giác. - Biết làm những việc vừa sức. |
| 4 | Tháng 12 | - Biết chú ý lắng nghe cô. - Biết giữ gìn đồ chơi và dọn dẹp đồ chơi đúng nơi quy định. - Đi đứng nhẹ nhàng không lê giày dép. - Có thói quen nề nếp tự phục giờ ăn. |
| 5 | Tháng 1 | - Bé có thói quen nề nếp tự phục vụ giờ ngủ. - Biết rửa tay khi chơi bẩn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. - Phát biểu tuần tự không tranh giành. |
| 6 | Tháng 2 | - Có thói quen văn minh lịch sự. - Biết cảm ơn, xin lỗi, nhận đồ vật bằng hai tay. - Biết cách giao tiếp với người lớn và các em nhỏ. - Không đi theo người lạ. |
| 7 | Tháng 3 | - Biết chú ý lắng nghe khi người khác nói. - Biết chơi chung với bạn, nhường nhịn bạn trong khi chơi. - Biết trả lời dạ thưa khi người lớn hỏi. |
| 8 | Tháng 4 | - Biết thời gian biểu trong lớp, giờ nào việc nấy. - Biết ngồi đúng tư thế, không chạy nhảy trong lớp - Biết giữ gìn vệ sinh trong và ngoài lớp, vệ sinh công cộng . |
| 9 | Tháng 5 | - Thực hiện thời gian biểu của lớp một cách tự giác . - Biết trực nhật theo sự phân công. - Biết giữ yên lặng nơi công cộng: bệnh viện…. |
2. Biện pháp 2: Giáo dục lễ giáo cho trẻ trong các hoạt động.
Trong trường mầm non không có giờ đạo đức riêng, mà sử dụng hình thức tích hợp, lồng ghép với nội dung bài dạy của các lĩnh vực, các hoạt động trong ngày của trẻ để dạy và hướng trẻ tới cảm xúc, tình cảm, hành vi lễ giáo. Chính vì vậy, để nâng cao chất lượng giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi tiến hành lồng ghép vào tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ một cách phù hợp nhằm đạt kết quả cao.
* Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động học.
Việc giáo dục lễ giáo cho trẻ được tôi chú trọng đặc biệt khi lồng ghép trong tất cả các môn học. Trong quá trình thực hiện lồng ghép tôi thấy giáo dục lễ giáo đạt hiệu quả cao và trẻ hứng thú thực hiện.
VD: Hoạt động làm quen văn học, với câu chuyện “Bông hoa cúc trắng”.Sau khi đàm thoại giúp trẻ hiểu nội dung câu chuyện, Tôi khắc sâu các hành vi lễ giáo cho trẻ bằng cách hỏi trẻ:
+ Trong câu chuyện bạn nhỏ có hiếu thảo không?
+ Khi mẹ bị ốm bạn nhỏ đã làm gì?
+ Các con thể hiện lòng hiếu thảo như thế nào với bố mẹ mình?
+ Ở nhà các con đã ngoan chưa? Các con đã làm gì để giúp đỡ bố mẹ?
Qua đó, tôi giáo dục trẻ phải biết hiếu thảo với bố mẹ và đặc biệt giáo dục trẻ luôn ngoan ngoãn vâng lời ông bà bố mẹ thầy cô, biết chăm sóc những người thân trong gia đình, biết kính trọng người lớn, nhường nhịn em nhỏ, luôn quan tâm đến những người xung quanh mình.
Hoặc thông qua hoạt động khám phá khoa học "Một số loại rau" tôi lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ. Chẳng hạn tôi đàm thoại với trẻ:
+ Rau xanh để làm gì? Rau xanh có ích lợi như thế nào?
+ Muốn có nhiều rau xanh các con phải làm gì?
Khi trẻ trả lời tôi hướng dẫn trẻ trả lời trọn câu, không trả lời trống không. Qua đó tôi đã giáo dục trẻ cách ăn nói lễ phép….Đồng thời, qua lợi ích của rau xanh tôi giáo dục trẻ yêu thiên nhiên, không ngắt hoa, bẻ cành....Phải biết bảo vệ chăm sóc cây xanh như trồng cây, tưới nước, nhỏ cỏ, bắt sâu để cây ra nhiều hoa thơm trái ngọt. Đặc biệt phải kính trọng, yêu quý người lao động.
VD: Trong giờ thể dục với vận động “Tung bóng với cô” tôi trò chuyện với trẻ trước khi vào bài dạy: Các con chú ý khi làm đoàn tàu chúng mình phải đi theo hàng, tuyệt đối không đùa nghịch, chen lấn xô đẩy nhau rất nguy hiểm.
Trong khi trẻ tập luyện tôi luôn bao quát trẻ, khi tôi thấy cháu nào đó lấy dụng cụ tập luyện còn tranh dành với bạn hoặc đẩy bạn… ngay lập tức tôi đến bên cạnh giúp trẻ nhận ra đó là hành động không tốt, có thể gây nguy hiểm cho bạn và nhắc trẻ xin lỗi bạn. Tôi nhắc nhở cả lớp khi tham gia tập luyện phải đoàn kết. Đặc biệt tôi luôn chú ý đến tư thế, đội hình của trẻ, nhắc nhở trẻ đứng thẳng hàng, đúng vị trí, biết chờ đến lượt mình mới tham gia vận động. Khi chơi trò chơi phải biết phối hợp cùng đồng đội. Tôi còn giáo dục trẻ tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể khoẻ mạnh, rèn luyện tính kiên nhẫn, tự giác, hòa đồng trong tập thể, qua đó tạo cho trẻ thói quen tốt trong cuộc sống hàng ngày.
Trẻ tập thể dục Trẻ làm bài tạo hình
VD: Trong giờ tạo hình “in hình con chim”. Tôi giáo dục trẻ yêu quý, bảo vệ, chăm sóc những con vật như cho chim ăn, cho uống nước, không bắn và săn bắt chim, không chọc phá tổ chim…sống thân thiện với môi trường. không làm ảnh hưởng đến môi trường sống của loài chim như chặt cây, phá rừng.
Ngoài ra khi cho trẻ quan sát tranh mẫu và hỏi trẻ cách làm bài, trước khi cho trẻ về vị trí thực hiện bài làm của mình, tôi hỏi trẻ:
+ Khi ngồi làm bài các con phải như thế nào?
+ Muốn đôi tay sạch sẽ không bị dính màu các con sẽ làm gì?
Qua đó tôi giáo dục trẻ tư thế ngồi học ngay ngắn, cầm bút tay phải cầm ba đầu ngón tay, những sản phẩm thừa bỏ vào thùng rác để giữ gìn vệ sinh môi trường và biết lau tay dính màu và hồ dán vào khăn ẩm để đôi bàn tay được sạch sẽ hình thành ở trẻ thói quen vệ sinh cá nhân tốt. Đồng thời khi trẻ treo sản phẩm của mình lên nhận xét, tôi cũng giáo dục trẻ đứng theo hàng để quan sát, không tranh lấn xô đẩy nhau tạo tinh thần vui vẻ, đoàn kết trong giờ học.
VD: Với giờ học âm nhạc, tôi cũng căn cứ vào nội dung cụ thể của từng bài dạy, để đưa ra nội dung giáo dục phù hợp. Chẳng hạn khi dạy trẻ bài hát “ mẹ yêu không nào”. Tôi hỏi trẻ:
+ Cò con khi đi chơi có hỏi mẹ không?
+ Còn bạn nhỏ khi đi chơi đã làm gì, lúc bạn nhỏ đi về thì sao?
+ Vậy các con học tập ai? Khi muốn đi chơi các con làm gì, lúc về nhà thì sao?
Qua nội dung bài hát tôi giáo dục phải biết hỏi và xin phép bố mẹ khi muốn đi chơi, về đến nhà phải biết chào mọi người. Qua những tiết học như vậy tôi lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi thấy trẻ lễ phép hơn.
Đối với hoạt động làm quen với toán tôi nhắc nhở trẻ ngồi ngay ngắn, khi học xong cất đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp, chẳng hạn trước giờ học toán tôi có thể hỏi trẻ: Khi ngồi học các con phải như thế nào? Lấy đồ dùng chúng mình có được tranh nhau không? Học xong các con cất đồ dùng ở đâu?
Từ đó tôi thấy trẻ có ý thức hơn rất nhiều trong việc giữ gìn bảo quản đồ dùng của lớp, đây là việc làm rất nhỏ nhưng nó là cơ sở, là nền tảng ảnh hưởng rất lớn đến tính cách của trẻ sau này.
Qua việc giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua các môn học, tôi thấy trẻ được học rất nhiều điều hay và bổ ích, góp phần to lớn vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ sau này.
* Giáo dục lễ giáo thông qua hoạt động vui chơi.
Ở trường mầm non với phương châm “học mà chơi, chơi mà học”.Tôi tiến hành lồng giáo dục lễ giáo vào hoạt động vui chơi, qua đó trẻ được giao tiếp, đối thoại những câu chào hỏi lễ phép, biết cảm ơn, xin lỗi, trao nhận bằng hai tay....Giúp trẻ hình thành thói quen, hành vi văn minh trong giao tiếp. Khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động góc tôi luôn theo dõi trẻ chơi xem khả năng ứng xử như thế nào, các hành vi ra sao, hướng dẫn trẻ chơi, hướng dẫn trẻ cách giao tiếp để qua đó giáo dục trẻ biết chào hỏi, xưng hô, ứng xử phù hợp.
Chẳng hạn khi trẻ chơi ở nhóm bác sĩ, tôi nhập vai chơi làm bệnh nhân để giúp trẻ có kỹ năng chơi. Trong quá trình chơi, tôi trò chuyện với trẻ về một số thao tác khám bệnh, thái độ phục vụ bệnh nhân, cách nói năng, xưng hô với bệnh nhân như thế nào, ân cần ra sao để bệnh nhân yên tâm điều trị. Còn y tá phát thuốc dặn dò bệnh nhân uống thuốc ngày mấy lần. Bệnh nhân nhận thuốc, nhận đơn thuốc bằng hai tay và nói lời cảm ơn như thế nào đối với cô y tá…
Bên cạnh đó, khi trẻ chơi ở góc bán hàng thì tôi giáo dục trẻ biết mời chào, nói lời cảm ơn đối với khách hàng, khi trao và nhận thì phải cầm bằng hai tay, nhẹ nhàng vui vẻ mời khách lần sau lại đến.
Góc nghệ thuật tôi hướng dẫn trẻ biết hợp tác cùng nhau tạo ra những sản phẩm đẹp, tạo mối đoàn kết giữa các bạn trong nhóm, biết giữ gìn và trân trọng sản phẩm do mình làm ra.
Góc văn học tôi hướng dẫn trẻ cùng nhau xem tranh ảnh, cất sách chuyện đúng nơi quy định, giữ gìn sách vở sạch đẹp và không làm ồn trong khi chơi.
Ở góc xây dựng, tôi giáo dục trẻ biết nhường nhịn, chia sẻ, giúp đỡ nhau, không tranh giành đồ chơi của nhau, trẻ nhận được sự giúp đỡ từ bạn bè, biết nói lời cảm ơn, tạo mối đoàn kết giữa các bạn trong nhóm. Từ đó trẻ càng có ý thức hơn trong việc giữ gìn đồ dùng đồ chơi và đoàn kết trong khi chơi.
Trẻ chơi ở góc xây dựng
Ở góc kỹ năng thực hành cuộc sống trẻ sẽ được thực hành những thao tác cần thiết trong cuộc sống hàng ngày như buộc dây dày, cài khuy áo, kỹ năng chải đầu…Tôi xây dựng các bài tập thực hành kèm theo hình ảnh, trẻ thực hiện từng thao tác theo tháng và chuẩn bị đầy đủ đồ dùng để tại góc chơi. Thông qua các bài tập ở góc chơi tôi giáo dục trẻ tính tự lập, kiên trì, yêu lao động, biết quan tâm giúp đỡ mọi người.
Quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ thông qua hoạt động vui chơi tôi thấy: Trẻ đã mạnh dạn hơn, thành thạo hơn trong giao tiếp, ứng sử. Đặc biệt trẻ luôn lễ phép, biết thưa gửi rõ ràng, không còn những câu nói trống không khi nghe người lớn hỏi. Tôi thấy đây thực sự là biện pháp hay đế giáo dục lễ giáo cho trẻ.
* Giáo dục lễ giáo ở mọi lúc mọi nơi:
Trong tất cả các hoạt động bất cứ khi nào tôi cũng lồng ghép được nội dung giáo dục lễ giáo để hình thành thói quen “Lễ giáo” cho trẻ. Vì thói quen tức là những hành vi được tự động hóa, lặp đi lặp lại nhiều lần và gắn liền với nhu cầu, lúc đó trẻ thực hiện các hành vi lễ giáo một cách tự nhiên.
* Hàng ngày, trong giờ đón trẻ tôi rất ân cần và chuẩn mực trong xưng hô với bố mẹ trẻ, tôi nhắc trẻ đến lớp khoanh tay chào cô, chào các bạn sau đó chào tạm biệt bố mẹ để vào lớp.
Trẻ chào mẹ, chào cô vào lớp Trẻ mời cô, mời bạn trước khi ăn cơm
* Trong giờ ăn, tôi giáo dục trẻ trước khi ăn phải mời cô, mời bạn. Khi ăn phải từ tốn, ăn chậm rãi, trong khi ăn không được nói chuyện, khi ho phải che miệng, không làm rơi cơm, nếu làm rơi thì phải nhặt bỏ vào đĩa đựng cơm rơi... Đồng thời cho trẻ biết về dinh dưỡng trong các món ăn để giáo dục dinh dưỡng cho trẻ, giúp trẻ biết phải ăn uống hợp vệ sinh, giáo dục trẻ có những thói quen, hành vi văn minh trong ăn uống. Giúp trẻ thoải mái ăn ngon miệng, ăn hết xuất.
* Trong giờ chơi tự do, giờ lao động, hoạt động ngoài trời, tôi thường tập cho trẻ có thói quen giữ vệ sinh môi trường: không vứt rác bừa bãi, không vẽ bậy lên tường. Nếu trẻ làm việc gì sai đối với bạn, với cô thì tôi luôn có mặt kịp thời để uốn nắn, giúp trẻ nhận ra cái sai của mình, giáo dục trẻ biết xin lỗi và sửa sai. Khi dạo chơi giáo dục trẻ không ngắt hoa bẻ cành, không khạc nhổ bừa bãi…
* Hoạt động chiều, tôi dạy trẻ giữ gìn vệ sinh cá nhân, khi có khách đến lớp hoặc đến nhà phải biết khoanh tay chào khách, ai cho gì thì nhận bằng hai tay và nói lời cảm ơn, biết nói xin lỗi khi có lỗi….
Ngoài ra tôi còn sưu tầm thêm một số bài thơ, đồng dao hay có nội dung về lễ giáo để dạy trẻ nhằm giáo dục lễ giáo cho trẻ.
VD: Bài đồng dao: Bà còng đi chợ trời mưa...Tép tôm nhặt được trả bà mua rau.
Tôi giáo dục trẻ về hành vi không tham lam, khi thấy vật gì của ai đánh rơi thì nhặt lại cho trả người mất. tôi thấy trẻ đã biết giúp đỡ mọi người, đặc biệt khi thấy bất kỳ ai làm rơi vật gì trẻ nhanh nhẹn nhặt đến trả lại người đánh mất.
Qua việc thường xuyên giáo dục lễ giáo mọi lúc mọi nơi, tôi thấy trẻ đã biết “nói lời hay, làm việc tốt”, hình thành nên một số thói quen, hành vi văn minh trong cuộc sống hàng ngày.
* Giáo dục lễ giáo thông qua ngày lễ, ngày hội.
Truyền thống của người Việt chúng ta luôn tôn sư trọng đạo, uống nước nhớ nguồn.Vì vậy thông qua việc tổ chức các hoạt động kỷ niệm ngày lễ hội như ngày 20/11, 8/3, 10/3, 30/4… tôi giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của những ngày lễ lớn như tổ chức các hoạt động văn nghệ chào mừng và ôn lại truyền thống của quê hương để giáo dục trẻ lòng tự hào dân tộc…Thông qua đó hình thành cho trẻ lòng tự hào đân tộc, tỏ lòng kính yêu đối với người đi trước và khuyến khích trẻ học tập và phấn đấu để trở thành con người có ích trong xã hội.
Cô trò chuyện với trẻ về ngày khai giảng và ngày tết trung thu
VD: Trong ngày khai trường trẻ được giao lưu gặp gỡ bạn bè, được tham gia các tiết mục văn nghệ, được cô giáo yêu thương vỗ về… Từ đó giáo dục trẻ yêu trường yêu lớp, kính trọng cô giáo, quan tâm đến bạn bè.
Hay ngày tết trung thu tôi tổ chức văn nghệ cho trẻ múa hát với nội dung nói về tết trung thu.
Thông qua hoạt động ngày lễ hội trẻ hiểu được ý nghĩa cao đẹp mà tất cả mọi người, gia đình và toàn xã hội đã dành cho các bé. Từ đó giáo dục trẻ tình cảm yêu quý, lòng biết ơn với gia đình. Tôi thấy việc giáo dục lễ giáo thông qua ngày hội ngày lễ đem lại hiệu quả cao. Các con ngày càng yêu trường, yêu lớp, lễ phép với người lớn và có hành vi văn minh trong giao tiếp.
3. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường lễ giáo.
Với trẻ nhỏ môi trường giáo dục có thể kích thích trẻ tư duy, sáng tạo, phát triển những khả năng tiềm ẩn trong mỗi cá nhân trẻ. Môi trường cũng tạo cơ hội để phát triển, nâng cao giáo dục lễ giáo cho trẻ. Vì vậy tôi tạo môi trường giáo dục thân thiện, cởi mở để trẻ rễ hòa nhập.
a. Môi trường vật chất:
* Môi trường trong lớp:
Để kích thích trẻ hoạt động, trong lớp học tôi tạo góc mở cho trẻ bằng cách chuẩn bị đầy đủ các nguyên vật liệu như hột hạt, vỏ sò, rễ cây, len vụn... Ngoài ra trên những mảng tường mỗi góc chơi tôi đều có hình ảnh về nội quy góc chơi với những nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ rất thiết thực. Đặc biệt tôi cũng lồng ghép nội dung giáo dục lễ giáo vào các góc chơi, như thường xuyên thay đổi môi trường học tập sao cho phù hợp với kế hoạch tháng và sự kiện trong tháng để trẻ được trải nghiệm nhiều hơn nhằm phát triển nhân cách cho trẻ.
Trẻ lau dọn và xắp xếp đồ dùng đồ chơi
Tôi hướng dẫn, gợi ý cho trẻ tự lau chùi kệ đồ chơi, xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp vào từng góc riêng tạo cảm giác thích thú ở trẻ, trẻ luôn mong muốn được làm giúp cô, giúp bạn. Nhờ vậy, qua mỗi lần tổ chức hoạt động vui chơi, trẻ chơi xong thu dọn đồ chơi gọn gàng và ngăn nắp.
* Môi trường ngoài lớp học:
Trẻ 3 - 4 tuổi được tư duy trực quan bằng hình ảnh sẽ giúp trẻ dễ tiếp thu, dễ tiếp cận những việc làm tốt, tránh xa những hành vi xấu. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn xin BGH cho tôi xây dựng góc lễ giáo cho trẻ hoạt động ngoài không gian sáng tạo. Tôi đã xây dựng góc lễ giáo với nhiều hình ảnh, nội dung giáo dục lễ giáo đảm bảo tính khoa học, thẩm mĩ và có nội dung giáo dục cao.
Để xây dựng góc lễ giáo tôi tạo góc mở cho trẻ hoạt động, dành một khung để cài nội dung giáo dục lễ giáo của tháng, phía dưới hình ảnh lễ giáo tôi xây dựng bài tập cho trẻ thực hiện, gồm tranh có hình ảnh liên quan đến nội dung giáo dục. Tôi chia làm hai phần một bên là những hành vi đúng, một bên là những hành vi sai, tôi cho trẻ lựa chọn những hành vi nên làm và không nên làm dán theo yêu cầu. Với cách làm mới này, tôi có thể thay đổi nội dung giáo dục tháng một cách khoa học.
VD: Với hình ảnh này tôi xây dựng cho nội dung giáo dục lễ giáo tháng 2:
Trẻ thực hiện theo nếp sống văn minh
Tôi cho trẻ xem và trò chuyện về nội dung lễ giáo trong hình ảnh và hỏi trẻ
+ Con nhìn thấy các bạn nhỏ trong bức tranh có hành động gì?
+ Khi buồn hắc hơi ở nơi có người thì các con phải làm gì?
+ Có người lạ đến cho con kẹo và rủ con đi chơi thì con sẽ làm gì?
Qua đó tôi giáo dục cho trẻ biết phải che miệng khi ngáp, hắc hơi, biết cất dọn đồ chơi khi chơi xong và không lấy đồ của người lạ cho, không đi theo người lạ. Điều đó đã giúp trẻ dần hình thành thói quen văn minh lịch sự và biết bảo vệ mình khi tiếp xúc với người lạ. Để khắc xâu hơn nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ tôi gợi ý cho trẻ về nhà sưu tầm những hình ảnh về lễ giáo mang đến lớp cho các bạn cùng xem. Tuy đây chỉ là những việc làm ảnh nhỏ nhưng nó ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách của trẻ sau này.
Bên cạnh đó góc thiên nhiên cũng được tôi đặc biệt quan tâm, tôi cho trẻ tự mình chăm sóc cây xanh theo tổ, nhóm: tưới cây, nhổ cỏ, cắt tỉa lá úa… giáo dục trẻ biết yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp. Qua hoạt động này khơi gợi ở trẻ tình yêu thiên nhiên, yêu lao động, tạo cho trẻ cảm giác gần gũi với thiên nhiên. Từ đó trẻ có ý thức bảo vệ và chăm sóc cây, không ngắt hoa, bẻ cành….
Để tạo cảnh quan sân trường xanh- sạch- đẹp, trong các giờ hoạt động ngoài trời tôi thường cho trẻ nhặt rác, nhổ cỏ các bồn hoa. Trong khi lao động tôi thường trò chuyện với trẻ. Con có được hái hoa không? Khi ăn bánh kẹo con vứt rác ở đâu? Vì sao con phải nhặt rác? Con nhặt rác vào thùng để làm gì?
Việc xây dựng cảnh quan môi trường trong và ngoài lớp học đã thực sự mang lại hiệu quả cao khi giáo dục lễ giáo cho trẻ. Trẻ có ý thức tốt trong các hoạt động: Xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng, biết chăm sóc bảo vệ cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường, đặc biệt là biết phân biệt những hành vi đúng – sai và học tập theo những lời nói hay việc làm tốt.
b. Môi trường xã hội:
Người xưa có câu “Gần mực thì đen, gần đèn thì dạng” đúng vậy, môi trường xã hội cũng góp một phần rất quan trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ, bởi trẻ thường xuyên được giao tiếp, thể hiện mối quan hệ giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với những người xung quanh cũng ảnh hưởng rất lớn tới việc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Khi trẻ được tiếp xúc, được nghe, được nhìn thấy những hành vi tốt, cử chỉ đẹp, lời nói hay trẻ sẽ noi theo, học theo những điều hay, lẽ phải. Ngược lại nếu trẻ thường xuyên phải tiết xúc với những hành vi sai, lời nói thô tục dần dần trẻ cũng bị ảnh hưởng và cũng có thể chở nên một đứa trẻ hư.
Với những băn khoăn đó tôi xây dụng kế hoạch mỗi tuần có một buổi giao lưu với các lớp khác. Nội dung của những buổi giao lưu thường được chúng tôi đề cao giáo dục lễ giáo cho trẻ. Tôi đặt ra tình huống cho trẻ giải quyết.
Ngoài những buổi giao lưu với các lớp trong trường, tôi còn tổ chức cho trẻ giao lưu và trò chuyện với những người xung quanh như bác bảo vệ, cô nuôi, bác lao công...Từ những cuộc trò chuyện đó rèn trẻ biết dạ thưa khi người lớn hỏi, biết chờ đến lượt trong khi trò chuyện và không nói leo.
Để trẻ có nhiều trải nghiệm hơn trong giáo dục lễ giáo cho trẻ, tôi đề xuất với BGH cho lớp tôi tổ chức các chuyến đi dã ngoại. Tôi tổ chức cho trẻ đi thăm các di tích lich sử trong xã, để trẻ hiểu hơn về lịch sử và phong tục của làng của xóm. Tôi cũng tổ chức cho trẻ đi tham dự các phiên chợ quê để trẻ được trò chuyện, tiếp xúc và được nghe, được nhìn thấy những hành động đẹp, cũng như những hành động chưa đẹp. Qua những lần đi thực tế như vậy tôi giáo dục trẻ phải biết học những điều hay, lẽ phải và nhắc nhở những ai có lời nói còn thô tục. Tôi thấy trẻ lớp tôi mạnh dạn hơn khi đi đến đám đông, cư sử lễ phép hơn.
Trẻ trò chuyện với bác bảo vệ Trẻ trải nghiệm phiên chợ quê
Môi trường gia đình ảnh hưởng rất lớn tới trẻ. Vì vậy, tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh để ý về cách xư hô và nói chuyện, sự quan tâm, chăm sóc nhau giữa các thành viên trong gia đình. Vì gia đình là môi trường giáo dục lễ giáo gần nhất đối với trẻ.
Việc xây dựng môi trường vật chất và môi trường xã hội đã thực sự mang lại hiệu quả cao khi giáo dục lễ giáo cho trẻ. Trẻ có ý thức tốt trong các hoạt động: Trẻ biết giao lưu giữa các bạn chơi, biết nói cảm ơn khi được nhận, biết xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng, biết chăm sóc bảo vệ cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường, đặc biệt là biết phân biệt những hành vi đúng – sai và học tập theo những điều nên làm. Tôi thấy hài lòng khi trẻ ngày càng ngoan hơn, biết quan tâm giúp đỡ mọi người xung quanh và tự tin trong giao tiếp.
4. Biện pháp 4: Cô gương mẫu, trẻ tích cực.
* Cô gương mẫu:
Để giáo dục lễ giáo cho trẻ đạt được kết quả cao thì trước tiên người giáo viên phải nắng được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Ở độ tuổi 3 - 4 tuổi này, mọi hành động của trẻ đều bị chi phối bởi tình cảm. Vì vậy để trẻ đón nhận được giáo dục lễ giáo thì với bản thân tôi là một giáo viên, cũng là một người mẹ. Tôi luôn dành những tình cảm, tình yêu thương nhất để dạy dỗ các con.
Ở lứa tuổi này trẻ luôn thích được cô yêu thương, gần gũi, mọi hành động cử chỉ của cô đều được trẻ chú ý. Đặc biệt trẻ rất thích làm và hành động giống cô, vì vậy cô phải là tấm ngương sáng cho trẻ noi theo. Nên đối với phụ huynh khi giao tiếp tôi luôn chú ý đến cách chào hỏi và xưng hô. Đối với đồng nghiệp tôi luôn cởi mở, chan hòa. Đối với trẻ tôi luôn dịu dàng, không quát mắng trẻ, không làm trẻ sợ hãi, tôi luôn chú ý lắng nghe ý kiến của trẻ. Khi trả lời các câu hỏi của trẻ tôi trả lời rõ ràng, đủ câu, luôn gần gũi hỏi han trò chuyện với trẻ từ đó trẻ có cảm giác an toàn, tin tưởng và trò chuyện cởi mở với cô.
Khi lên lớp tôi ăn mặc gọn gàng, lịch sự và luôn chú ý đến tác phong, cử chỉ, lời nói của mình sao cho gần gũi, thân thiện với trẻ, ánh mắt trìu mến khi giao tiếp với trẻ để trẻ học hỏi khi ứng sử với bạn bè và mọi người xung quanh.
Từ những tình cảm yêu thương tôi dành cho trẻ, tạo cho trẻ cảm giác yên tâm, gần gũi. Chính vì vậy tôi phải gương mẫu, chuẩn mực trong mọi hành động, việc làm và lời nói của mình. Khi hứa điều gì với trẻ là tôi thực hiện đúng lời hứa, không làm cho trẻ mất lòng tin ở trẻ.
Với sự cố gắng nỗi lực không ngừng của cô, đáp lại là sự tiến bộ của trẻ đã giúp tôi có động lực hơn nữa khi thấy việc làm và hành động của mình đúng đắn. Trẻ lớp tôi lễ phép hơn, biết giúp đỡ bạn bè đó như là một phần thưởng lớn mà trẻ dành cho tôi.
* Trẻ tích cực:
Những việc làm của tôi cũng được trẻ đáp lại bằng niềm tin và sự cố gắng không ngừng khi trẻ đến lớp. Tôi thấy trẻ chơi rất hòa đồng với bạn, trong lớp không còn những câu nói tục chửi bậy nữa. Trẻ biết giúp đỡ nhau hơn trong học tập, vui chơi. Đặc biệt khi giao tiếp với nhau, trẻ rất vui vẻ và gần gũi, tình cảm giữa các thành viên trong lớp đã đoàn kết, gắn bó hơn rất nhiều.
Để khuyến khích trẻ mỗi khi trẻ có những hàng vi, việc làm tốt, tôi thường tuyên trẻ dương trước cả lớp như cho trẻ cắm cờ luôn để trẻ thấy được việc làm của mình là rất có ý nghĩa và khơi gợi ở trẻ ý thích và mong muốn được làm việc tốt để được cắm cờ như bạn.
Để trẻ cố ngắng tích cực hơn. Tôi thường gợi ý cho để trẻ tự tìm ra những hành vi, hành động tốt của các bạn trong lớp xứng đáng được tuyên dương. Từ đó trẻ được khắc sâu hơn những việc làm tốt và tạo thói quen tốt cho trẻ
VD: Để là một bé ngoan thì các con phải làm gì?
Hôm nay, bạn Vinh thấy bạn Quỳnh Chi bị ngã đã biết đến đỡ bạn dậy, còn bạn Hà phương bị mất một chiếc hoa tai bạn Dương nhặt được đã mang trả lại cho bạn. Qua đó tôi giáo dục trẻ biết giúp đỡ bạn, khi nhặt được của rơi biết trả lại người đánh mất.
Giờ nêu gương cuối tuần là lúc để cho tôi có thể tổng hợp tất cả những đổi thay tích cực của trẻ trong tuần. Tôi cũng cho trẻ tự nhận xét về những việc làm tốt và chưa tốt của trẻ trong tuần để trẻ mạnh dạn hơn, đồng thời trẻ nhận ra những khuyết điểm còn thiếu xót của trẻ từ đó trẻ sẽ cố ngắng tiến bộ hơn. Qua đó, những việc tốt- xấu, đúng- sai, nên làm hay nên tránh, tạo cơ hội cho trẻ được làm nhiều việc tốt mỗi ngày.
Từ những việc làm gương mẫu của cô, đến những hành vi, hành động tích cực của trẻ được tuyên dương hàng ngày, hàng tuần. Tôi thấy trẻ có những chuyển biến rõ rệt trong vấn đề “ lễ giáo”. Trong lớp không còn hiện tượng tranh giành đồ chơi gây mất đoàn kết. Tôi thấy biện pháp này đem lại hiệu quả cao trong công tác “ Giáo dục lễ giáo cho trẻ”.
5. Biện pháp 5: Phối hợp với các bậc phụ huynh:
Giáo dục lễ giáo không thể tách rời khỏi gia đình mà là sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Cùng với phương châm "Trường học là nhà, nhà là trường học" và mục tiêu xã hội hoá giáo dục thì phụ huynh có vai trò không nhỏ trong việc giáo dục trẻ, đặc biệt là giáo dục lễ giáo giúp hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Để phối hợp tốt trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ, nhất là giáo dục lễ giáo cho trẻ đạt được kết quả cao tôi phối hợp với phụ huynh thông qua nhiều hình thức.
a. Tuyên truyền trực tiếp.
Đặc thù của nghành mầm non là đưa đón con tại cửa lớp nên rất thiện lợi cho tôi khi muốn chao đổi hay tuyên truyền trực tiếp tới phụ huynh.
* Thông qua trao đổi trực tiếp.
Trao đổi trực tiếp là phương pháp hữu hiệu được tôi sử dụng thường xuyên nhất, hiệu quả của nó cũng nhanh nhất. nó vừa thể hiện được sự quan tâm của các bậc phụ huynh tới các con đồng thời cũng làm gắn bó hơn tình cảm giữa giáo viên và phụ huynh.
Trong các giờ đón - trả trẻ, tôi thường xuyên trao đổi trực tiếp với phụ huynh về tình hình học tập chung của trẻ, tuyên truyền cách nuôi dạy con theo khoa học và đặc biệt là vấn đề thực hiện giáo dục lễ giáo phù hợp đối với trẻ. Trẻ lứa tuổi này rất hiếu động, trẻ học rất nhanh qua những phim ảnh có những bộ phim không phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Chính vì thế tôi cũng tuyên truyền đến phụ huynh nên cho trẻ xem những phim ảnh mang tính giáo dục cao và phù hợp với lứa luổi để trẻ học được những cái hay, cái đúng… giúp trẻ dần hoàn thiện và phát triển nhân cách của mình.
Khi phát hiện ra trẻ có những tiến bộ, tôi trao đổi ngay với phụ huynh và kịp thời động viên khích lệ tinh thần trẻ, từ đó phụ huynh càng yên tâm và nhiệt tình hơn trong công tác phối hợp với nhà trường cùng giáo dục lễ giáo cho trẻ.
* Thông qua buổi họp phụ huynh :
Trong buổi họp mặt phụ huynh đầu năm, tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ 3 - 4 tuổi. Phụ huynh cần phối hợp với nhà trường rèn và dạy trẻ ở nhà để hình thành và phát triển nhân cách trẻ tốt hơn. Qua buổi họp đầu năm tôi cũng đưa ra kế hoạch giáo dục lễ giáo cho trẻ mà tôi đã xây dựng để trao đổi với phụ huynh. Phụ huynh rất đồng tình với kế hoạch đầu năm của tôi.
Buổi họp phụ huynh giữa năm chính là lúc tôi thông báo tới toàn thể các phụ huynh về kết quả thực hiện các nội dung giáo dục lễ giáo của trẻ, đánh giá trẻ một cách cụ thể. Tôi tuyên dương những trẻ đã làm được nhiều việc tốt, khéo léo nhắc nhở những trẻ còn chưa ngoan để phụ huynh quan tâm hơn nữa. Tôi mạnh dạn trao đổi và đưa ra hướng giải quyết tích cực để phụ huynh cùng phối hợp thực hiện.
Cuối năm, tôi tổ chức họp phụ huynh nhằm đánh giá kết quả trong quá trình rèn luyện, phấn đấu của trẻ. Ngoài kết quả học tập, tôi đặc biệt nhấn mạnh về kết quả thực hiện các nội dung giáo dục lễ giáo của trẻ. Tôi đánh giá, so sánh với kết quả đầu năm để thấy được sự tiến bộ của trẻ.
Qua những buổi họp này, phụ huynh lớp tôi ngày càng có ý thức cao hơn trong việc kết hợp rèn giáo dục lễ giáo cho trẻ tại gia đình. Tôi thấy đây là một biện pháp rất hay cần nhân rộng trong toàn trường.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
b. Trao đổi gián tiếp.
Để làm tốt công tác chăm sóc giáo dục, đặc biệt là giáo dục lễ giáo thì trao đổi giám tiếp cũng là một biện pháp rất hữu hiệu trong công tác tuyên truyền.
* Thông qua bảng tuyên truyền:
Bảng tuyên truyền là nơi tôi thể hiện toàn bộ các kế hoạch học tập, thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, cách phòng chống bệnh dịch…tới các bậc phụ huynh. Ngoài các nội dung đó, tôi luôn dành một góc có vị trí quan trọng đăc biệt cho việc tuyên truyền về giáo dục lễ giáo cho trẻ. Ở góc này tôi để tên nội dung giáo dục lễ giáo của tháng và cài kèm theo là hình ảnh, bài thơ, hát…thể hiện nội dung giáo dục lễ giáo của tháng đó.
Hàng ngày trong giờ đón, trả trẻ tôi đều gợi ý phụ huynh đến góc tuyên truyền xem kế hoạch học tập của tháng và đặc biệt là xem nội dung giáo dục lễ giáo trong tháng là nội dung gì để phụ huynh nắm bắt được từ đó kết hợp rèn trẻ thêm ở nhà theo đúng nội dung giáo dục lễ giáo mà cô đang dạy trẻ trên lớp.
Tôi thấy rất nhiều phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng cần phải chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giáo dục lễ giáo nói riêng.
* Thông qua mạng internet:
Cũng nhờ sự phát triển của công nghệ thông tin như hiện này. Tôi đã lấy số điện thoại của từng phụ huynh thành lập lên một nhóm riêng của lớp trên zalo. Hàng ngày tôi đưa các thông tin về bài dạy trên lớp tới phụ huynh, đặc biệt tôi cũng với các bậc phụ huynh trong lớp thường trao đổi về cách giáo dục lễ giáo cho trẻ. Tôi thấy với trang mạng này phụ huynh trao đổi các kinh nghiệm nuôi dạy con của mình với các phụ huynh khác đạt kết quả cao, phụ huynh có nhiều cách hay để giáo dục trẻ hơn.
Với cách trao đổi trực tiếp và gián tiếp tới các phụ huynh tôi thấy kết quả đạt được rất cao. Phụ huynh rất tin tưởng ủng hộ, quan tâm phối hợp rèn trẻ tại gia đình, dành thời gian chăm sóc con cái, quan tâm đến con cái nhiều hơn và cùng với nhà trường nuôi dạy và giáo dục trẻ tốt hơn. Đồng thời tôi thấy phụ huynh cũng rất chú ý xưng hô đúng mực, cởi mở hơn trong giao tiếp để trẻ noi theo. Tôi thấy trẻ lớp tôi đã tiến bộ rõ rệt, các con luôn xưng hô lễ phép, lịch sự trong giao tiếp.
III. Kết quả.
Từ những biện pháp tôi tìm tòi nghiên cứu và thực hiện, chất lượng giáo dục lễ giáo ở trẻ tăng lên rõ rệt, giúp tôi có nghị lực hơn trong công tác.
* Về phía trẻ: Kết quả đánh giá trên 24 trẻ.
+ Đối với trẻ: Trẻ mạnh dạn, tự tin, ngoan hơn, lễ phép hơn. Những thói quen vệ sinh, những hành vi văn minh dần được hình thành ở trẻ. Trẻ đã hình thành những đức tính tốt: Ngăn nắp, gọn gàng, tự lập.
+ Đối với bạn bè: Biết hòa thuận, nhường nhịn, không tranh giành đồ chơi….
+ Đối với mọi người: Trẻ biết chào hỏi lễ phép, chia sẻ tình cảm với những người xung quanh.
+ Đối với gia đình: Yêu thương chia sẻ tình cảm với những người thân trong gia đình, biết giúp đỡ bố mẹ, nhường nhịn em nhỏ.
+ Đối với thiên nhiên: Yêu thiên nhiên, biết chăm sóc bảo vệ cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường, không ngắt hoa bẻ cành, vẽ bậy lên tường.
Khảo sát cuối năm đánh giá trên 24 trẻ đạt được như sau:
| STT | Nội dung đánh giá | Đầu năm | Cuối năm | Tăng (%) | Giảm (%) | ||
| Số lượng | Tỷ lệ (%) | Số lượng | Tỷ lệ (%) | ||||
| 1 | Biết xưng hô, chào hỏi | 18/24 | 75,0 | 24/24 | 100 | 25 | 0 |
| 2 | Biết cảm ơn, nhận lỗi khi làm sai | 14/24 | 58,3 | 22/24 | 91,6 | 33,3 | 0 |
| 3 | Lễ phép, mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp | 12/24 | 50,0 | 21/24 | 87,5 | 37,5 | 0 |
| 4 | Có thói quen nề nếp trong ăn uống văn minh, lịch sự. | 11/24 | 45,8 | 20/24 | 83,3 | 37,5 | 0 |
| 5 | Biết nhường nhịn khi chơi. | 10/24 | 41,6 | 18/24 | 75,0 | 33,4 | 0 |
| 6 | Có thói quen nề nếp trong học tập | 10/24 | 41,6 | 19/24 | 79,1 | 37,5 | 0 |
Nhìn vào trên ta thấy kết quả đánh giá các hành vi lễ giáo của trẻ cuối năm so với đầu năm tăng lên rõ rệt. 100% trẻ đã biết xưng hô chào hỏi lễ phép, số trẻ biết cảm ơn nhận lỗi khi làm sai chiếm tỷ lệ cao. Đặc biệt số trẻ lễ phép, mạnh dạn tự tin trong giao tiếp, có thói quen nề nếp tốt trong học tập và ăn uống đã tăng rất mạnh, nhiều trẻ biết nhường nhịn khi chơi và có thói quen nề nếp học tập tốt. Điều đó chứng tỏ các hành vi lễ giáo của trẻ đã phát triển hơn rất nhiều.
* Về phía giáo viên:
+ Nắm vững về phương pháp tổ chức các hoạt động có lồng ghép giáo dục lễ giáo cho trẻ.
+ Gương mẫu chuẩn mực hơn trong giao tiếp với mọi người xung quanh, đặc biệt là với trẻ.
+ Sáng tạo hơn trong việc xây dựng môi trường để giáo dục lễ giáo cho trẻ.
+ Các kế hoạch đưa ra để chao đổi với phụ huynh, đều được phụ huynh tin tưởng và đồng tình ủng hộ.
Đến cuối năm tôi đã thực hiện trên 5 hoạt động học và các hoạt động khác có lồng ghép giáo dục lễ giáo mời BGH dự giờ và đánh giá kết quả đạt được:
| STT | Phân loại | Đầu năm | Cuối năm | So sánh đối chứng | |||
| Số tiết | Tỷ lệ % | Số tiết | Tỷ lệ % | Tăng (%) | Giảm (%) | ||
| 1 | Tốt | 1/5 | 20 | 3/5 | 60 | 40 | |
| 2 | Khá | 1/5 | 20 | 2/5 | 40 | 20 | |
| 3 | ĐYC | 3/5 | 60 | 0 | 0 | | 60 |
Nhìn vào bảng kết quả trên ta thấy, kết quả đạt được của các tiết dạy và các hoạt động khác cuối năm so với đầu năm đã tăng lên nhiều. Đầu năm tiết khá và đạt yêu cầu chiếm tỉ lệ cao, đến cuối năm tỉ lệ tiết tốt và khá tăng lên rõ rệt. Đây là sự tiến bộ rất lớn sau khi tôi áp dụng “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non”.
* Về phía phụ huynh:
+ Phụ huynh có những chuyển biến rõ rệt về phong cách và tăng nhận thức về công tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giáo dục lễ giáo cho trẻ nói riêng.
+ Nhiệt tình trong công tác kết hợp với nhà trường để giáo dục lễ giáo cho trẻ.
+ Thường xuyên sưu tầm, ủng hộ tranh, hình ảnh có liên quan đến nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ.
+ Phụ huynh quan tâm ngày càng nhiều hơn đến con em mình, chú ý hơn đến việc giáo dục lễ giáo cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi…
* Về phía nhà trường:
+ Nâng cao chất lượng giáo dục cho nhà trường
+ Phụ huynh rất tin tưởng vào chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ của nhà trường.
+ Tỷ lệ chuyên cần cao hơn.
PHẦN III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ.
I. Kết luận.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi là sự tổng hợp toàn bộ các nội dung giáo dục giáo dục lễ giáo nhằm hình thành, phát triển nhân cách cho trẻ, sự nhận thức qua cách giao tiếp và thông qua các bài thơ câu chuyện… nhằm giáo dục đạo đức lối sống cho trẻ. Qua một năm thực hiện đề tài, trẻ lớp tôi đã hình thành những thói quen lễ giáo rất tốt: ăn nói năng nhẹ nhàng, có văn hóa trong lời nói, cử chỉ, hành động khi giao tiếp. Đặc biệt các con luôn yêu thương, gần gũi với mọi người xung quanh, kính trọng lễ phép với người lớn và các con đã hình thành được tính ngăn nắp, gọn gàng trong cuộc sống. Đây cũng là cơ sở vững chắc, là tiền đề giúp các con trở thành những người tài – đức sau này.
II. Bài học kinh nghiệm.
Sau một năm thực hiện với việc sử dụng các biện pháp trên một cách linh hoạt. Tôi rút ra bài học kinh nghiệm về giáo dục lễ giáo cho trẻ như sau:
+ Để giáo dục lễ giáo cho trẻ, trước hết phải lập kế hoạch nội dung giáo dục lễ giáo cụ thể ngay từ đầu năm học, nội dung giáo dục lễ giáo phải đảm bảo tính khoa hoa, hệ thống và phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của trẻ.
+ Giáo dục lễ giáo cho trẻ không chỉ thể hiện trong giờ học mà còn được thể hiện ở tất cả các hoạt động. Do đó, chúng ta cần phải lồng ghép linh hoạt nội dung giáo dục lễ giáo vào các hoạt động để giáo dục trẻ.
+ Giáo viên xây dựng môi trường học tập trong và ngoài lớp mang tính sư phạm cao giáo dục lễ giáo cho trẻ, đặc biệt là giáo dục tính ngăn nắp gọn gàng.
+ Giáo viên phải thật sự là tấm gương sáng để trẻ noi theo, luôn giàu tình yêu thương. Phải thường xuyên thực hiện giờ nêu gương và kể chuyện hàng ngày để động viên tinh thần trẻ.
+ Giáo viên phải phối hợp với phụ huynh trong công tác chăm sóc và giáo dục lễ giáo cho trẻ. Gia đình của trẻ thực sự là mái ấm đầy tình thương, bố mẹ là những tấm gương sáng và mẫu mực về hành vi ứng sử đối với trẻ.
+ Giáo dục lễ giáo cho trẻ phải có tính kiên trì, bền bỉ và phải được thực hiện thường xuyên, lặp đi lặp lại nhiều lần để hình thành thói quen cho trẻ.
III. Khuyến nghị và đề xuất.
Qua việc thực hiện đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 - 4 tuổi ở trường mầm non”. Tôi có một số ý kiến đề xuất như sau:
a. Đối với nhà trường:
+ Nhà trường tạo điều kiện về kinh phí cho giáo viên làm được nhiều đồ dùng sáng tạo, cấp phát nhiều hình ảnh về lễ giáo để dạy và cho trẻ tri giác hàng ngày.
+ Bên cạnh đó đẩy mạnh việc thực hiện các cuộc vận động trong nhà trường về nâng cao chất lượng đạo đức nhà giáo, học sinh, xây dựng môi trường lành mạnh, văn minh thanh lịch trong trường mầm non.
b. Đối với cấp trên:
Đề nghị PGD thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên về nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non theo chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/