PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn sáng kiến :
Giáo dục là sự nghiệp cách mạng của toàn Đảng, toàn dân. Đảng và Nhà nước ta coi: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”. Bậc Tiểu học được coi là bậc học “nền tảng”của hệ thống giáo dục quốc dân. Đó là tiền đề vững chắc cho việc đào tạo nguồn nhân lực, nhân tài đáp ứng nhu cầu cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Vì vậy, mục tiêu của giáo dục Tiểu học là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ ,thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở.
Từ mục tiêu trên ta thấy: Công tác chủ nhiệm lớp là một trong hai nhiệm vụ chính của người giáo viên trong Nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng. Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan trọng trong công tác dạy học và giáo dục đạo đức cho học sinh. Là người đại diện cho nhà trường để quản lý toàn diện lớp học. Giáo viên chủ nhiệm lớp có những ảnh hưởng quan trọng đến quá trình rèn luyện đạo đức của học sinh. Thậm chí đối với mỗi học sinh, những tác động của giáo viên chủ nhiệm lớp có ảnh hưởng tích cực, làm thay đổi cuộc sống của các em.
Để làm tốt điều đó thì yêu cầu quan trọng được đặt ra là: Người giáo viên chủ nhiệm phải là người tổ chức, xây dựng lớp thành một tập thể đoàn kết, nhất trí, biết quản lý công việc của tập thể. Đây chính là môi trường, là phương tiện trực tiếp tác động tới sự phát triển nhân cách nói chung và trí tuệ học sinh nói riêng.
Nhà giáo dục nổi tiếng “AXMAKARENCÔ” đã cho rằng: Tập thể là một cơ thể xã hội sinh động thể hiện sức mạnh tổng hợp của các thành viên. Sức mạnh của các thành viên mỗi khi đã liên kết lại một cách có mục đích, có tổ chức sẽ tạo ra sức mạnh chung của tập thể mạnh gấp nhiều lần sức mạnh của các thành viên riêng lẽ.
Muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học phải tận tâm, tận tụy với học sinh, phải yêu nghề, mến trẻ. Vì vậy, có thể nói rằng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học là cực kì quan trọng. Bởi lẽ người giáo viên chủ nhiệm là ông thầy tổng thể giám sát tất cả mọi mặt hoạt động của học sinh. Xuất phát từ tình hình thực tế, là một giáo viên làm công tác chủ nhiệm, với những khó khăn và thách thức, tôi luôn trăn trở, băn khoăn, suy nghĩ làm như thế nào để công tác chủ nhiệm lớp có hiệu quả? Chính vì những lí do đó mà tôi đã chọn viết sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm cho học sinh lớp 3”.
2. Điểm mới của sáng kiến
Ở trường trung học cơ sở nói chung và trường tiểu học nói riêng, chủ nhiệm lớp có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục nhân cách học sinh. Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp người giáo viên chủ nhiệm cần hiểu vị trí, chức năng, nhiệm vụ của mình, từ đó đưa ra những biện pháp cụ thể để xây dựng tập thể lớp vững mạnh toàn diện. Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi đã dựa vào những biện pháp chủ yếu sau:
- Xây dựng công tác chủ nhiệm lớp( thông qua khảo sát đối tượng học sinh).
- Xây dựng nề nếp lớp học.
- Giáo dục những phẩm chất đạo đức và kĩ năng sốngcho học sinh.
- Chỉ đạo việc học tập của học sinh để phát tiển trí tuệ tư duy tốt.
- Giáo dục lao động làm xanh, sạch đẹp trường lớp.
- Tổ chức các hoạt động vui chơi, rèn luyện thể lực bảo vệ sức khoẻ.
- Công tác Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và Sao nhi đồng.
- Phối kết hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh.
3.Phạm vi áp dụng.
Đề tài “ Một số biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm lớp được áp dụng trên cơ sở vận dụng những kiến thức kĩ năng đã được học trong chương trình đào tạo liên thông để nghiên cứu giáo dục Tiểu học ở trường tôi đang công tác về vấn đề nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp 3”.
Trong quá trình nghiên cứu đề tài này, tôi đã vận dụng đưa vào công tác chủ nhiệm trong lớp tôi phụ trách và đạt được kết quả khá mỹ mãn. Được hội đồng chuyên môn nhà trường đánh giá cao và khuyến khích cần nhân rộng đề tài trong các trường Tiểu học trong toàn huyện, Tỉnh và đăng trên trang Web, giáo án điện tử.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu
Lµ mét x· n»m ë phÝa T©y cña huyÖn LÖ Thñy, dân cư ở đây chủ yếu là của các xã vùng giữa lên định cư lập nghiệp, chủ yếu sống bằng vườn và rừng. Tuy thÕ nhng kinh tÕ cña x· nhµ vÉn ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh cã chiÒu híng gia t¨ng.
Trường có đội ngủ giáo viên khá đông, có nhiều đồng chí giáo viên dạy giỏi có kinh nghiệm trong giảng dạy. Là một trong những trường có truyền thống hiếu học từ xưa đến nay. Đội ngủ giáo viên nhà trường lôn nêu cao tinh thần đoàn kết, đồng tâm hợp lực thi đua: “Dạy tốt, học tốt ”.
Trường có 10 lớp học với 23 đồng chí giáo viên - nhân viên trong biên chế và hợp đồng. Được sự quan tâm của chính quyền địa phương thầy trò đã vượt qua mọi khó khăn luôn phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Chính vì lẽ đó mà nhiều năm liền trường được huyện công nhận danh hiệu tập thể tiên tiến.
2.1.1 Thuận lợi:
- Học sinh đều là con em địa phương có truyền thống hiếu học, phần lớn các em ngoan, chăm chỉ, có ý thức học tập tốt.
- Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu Nhà trường, đề ra kế hoạch cụ thể cho từng tháng trong suốt năm học.
- Sự quan tâm tận tình từ phía phụ huynh học sinh.
- Có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm, giáo viên tổng phụ trách Đội và giáo viên không chủ nhiệm trong công tác quản lý học sinh.
- Bản thân tôi là giáo viên có kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp, luôn nhiệt tình, năng nổ, quan tâm giáo dục học sinh về mọi mặt.
.- Tập thể lớp đoàn kết, có ý thức giúp đỡ lẫn nhau.
2.1.2 Khó khăn:
- Mỗi học sinh được lớn lên trong mỗi hoàn cảnh gia đình khác nhau. Các em phần lớn là con em gia đình nông dân và công nhân và các nghề nghiệp khác.
- Địa bàn các em sinh sống vẫn có tệ nạn ma xã hội xảy ra nên ít nhiều cũng bị chịu ảnh hưởng của môi trường xã hội xung quanh.
- Đa số do điều kiện cuộc sống nên phụ huynh có tâm lí “trăm sự nhờ thầy, cô” và ít có thời gian theo sát các em mỗi ngày để hướng dẫn uốn nắn các em ở nhà.
- Nhiều gia đình cũng do điều kiện công việc nên bố, mẹ đi làm ăn xa để con ở nhà với ông bà nên cũng ảnh hưởng đến quá trình học tập.
- Có gia đình bố mẹ li dị, ly thân nên cuộc sống của các em không được ổn định làm ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần, tâm lý của các em.
- Còn có nhiều học sinh gia đình có hoàn cảnh khó khăn thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo.
- Ngoài ra, một số phim ảnh mang tính chất bạo lực, văn hóa phẩm chất không lành mạnh, sự lôi cuốn của Game Online đã ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh làm cho một số em không những sa sút trong học tập mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng và tỏ ra kém hiểu biết về giá trị đạo đức, có hành vi, thái độ không phù hợp với các chuẩn mực đạo đức của người học sinh…
- Hiện nay trên địa bàn trường đóng đã xuất hiện nhiều quán chơi xu ăn tiền, các quán Internet nên các em đã bị cuốn vào cuộc chơi một cách dễ dàng dễ dẫn đến sa sút, sao nhãng học hành, tinh thần, tâm lý bị xáo trộn.
2. Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp
Biện pháp 1: Xây dựng công tác chủ nhiệm lớp ( thông qua khảo sát đối tượng học sinh):
Trong những ngày đầu năm học, nề nếp lớp chưa được ổn định. Hơn nữa các em chưa tự ý thức được các việc trong lớp cũng như nội quy ra vào lớp, nội quy của nhà trường đề ra. Việc ổn định và đi vào nề nếp phải mất một thời gian dài.
Trách nhiệm một giáo viên chủ nhiệm lớp đứng trước thực trạng như vậy tôi đã vận dụng ngay kinh nghiệm chủ nhiệm lớp mà tôi đã đúc kết qua các năm giảng dạy nhằm làm tốt công tác chủ nhiệm lớp và nâng cao giáo dục toàn diện cho học sinh.
Trước hết phải tìm hiểu tỉ mỉ từng đối tượng học sinh, biết được hoàn cảnh, năng lực của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp đối với từng đối tượng. Ngay đầu năm học tôi đã bắt tay vào tìm hiểu thông tin về tình hình của lớp thông qua khảo sát đối tượng học sinh. Đây là một việc làm hết sức quan trọng, quyết định sự thành công trong công tác chủ nhiệm lớp.
Khảo sát và phân loại đối tượng thông qua giáo viên chủ nhiệm cũ. Dùng phiếu liên lạc, học bạ và tìm hiểu trực tiếp từ học sinh để khảo sát. Qua đó để lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp.
+Kết quả phân loại qua khảo sát.
- Tổng số: 26 em (Trong đó 15 nam và 11 nữ )
- Học sinh thuộc diện hộ cận nghèo: 01 em (em: Mai tài Tuấn Anh).
- Học sinh thuộc hộ gia đình nông dân là :14 em.
- Học sinh thuộc hộ gia đình công chức,viên chức: 3 em
- Học sinh có bố mẹ làm ngành nghề khác: 8em.
- Học sinh cá biệt về đạo đức: 01 em (em Võ Thành Đạt, Hoàng Minh Thắng).
- Học sinh có năng khiếu về môn Cờ vua: (Nguyễn Quang Hòa; Đỗ Nhật Mai Anh, Hồ Văn Tài).
- Học sinh có năng khiếu về môn Tiếng Anh: (em: Mai Tài Tuấn Anh, Đỗ Nhật Mai Anh, Hồ Văn Tài, Nguyễn Quang Hòa).
- Học sinh có năng khiếu Viết chữ đẹp: Mai Tài Tuấn Anh, Đỗ Quốc Hiếu, Hồ Văn Tài, Hoàng Kim Chi, Nguyễn Thị Yến Chi….
- Học sinh có năng khiếu môn Toán: Nguyễn Quang Hòa; Nguyễn Ngọc Thiện; Mai Tài Tuấn Anh....
- Học sinh có năng khiếu về môn Tiếng Việt: Nguyễn Thị Thúy Hằng; Lê Thị Hồng Nhung....
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
Từ việc tìm hiểu đối tượng học sinh, tôi đã xây dựng được kế hoạch chủ nhiệm phù hợp với tình hình học sinh trong lớp học.Việc lập kế hoạch giúp tôi có tầm nhìn xa, bao quát hơn trong công tác chủ nhiệm lớp.Vì thế, dựa trên sự tìm hiểu và nắm bắt hoàn cảnh của học sinh, dựa vào kế hoạch của nhà trường tôi lập kế hoạch tỉ mỉ sát thực. Phần chung tình hình lớp, có kế hoạch và biện pháp thực hiện cho cả năm rõ ràng cụ thể cho từng tháng, từng chủ điểm trong tháng. Có đánh giá, nhận xét từng tuần, tháng và sơ kết từng học kỳ. Phần đánh giá theo dõi học sinh, tôi theo dõi thường xuyên và chặt chẽ có ghi chép, đánh giá mọi sự tiến bộ cũng như tồn tại chưa khắc phục được của từng em để có hướng giải quyết khắc phục kịp thời. Việc theo dõi đánh giá này qua từng ngày, từng tuần. Cụ thể:
+ Đối với học sinh cá biệt về đạo đức, nghịch ngợm, mất trật tự trong lớp.
- Tôi tìm hiểu nguyên nhân qua gia đình đồng thời dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc với học sinh nhưng không cứng nhắc. Luôn gần gũi động viên các em. Giao cho các em đó một chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng bước điều chỉnh mình.
- Đối với các em này, cần tạo sự gần gũi, thân thiện, luôn phát huy và khen thưởng kịp thời phát hiện những điều tốt, có sự tiến bộ để dần giúp các em có những thái độ đúng đắn hơn trong học tập. Mặt khác, thường xuyên liên lạc thông báo với phụ huynh để cùng theo dõi, nhắc nhở và tạo môi trường giáo dục chặt chẽ hơn giữa nhà trường và gia đình, bên cạnh việc quan tâm đến từng đối tượng học sinh, đội ngũ đắc lực nhất giúp giáo viên chủ nhiệm là hội đồng tự quản lớp. Đây cũng chính là lực lượng đóng vai trò quan trọng đối với chất lượng học tập cũng như nề nếp của lớp.
+ Đối với học sinh tiếp thu bài còn chậm, năng lực học yếu:
- Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó học yếu, học yếu những môn nào. Có thể là ở gia đình các em đó không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc em đó có lỗ hổng về kiến thức nên cảm thấy chán nản. Giáo viên lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như sau:
- Giảng lại bài mà các em chưa hiểu vào đầu giờ, cuối buổi học.
- Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được nhằm tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em.
- Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong quá trình lên lớp.
- Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi giúp kèm cặp thêm.
- Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm.
- Tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử với các em nhụt chí, xấu hổ trước bạn bè.
+ Đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn, mồ côi cha mẹ, bố mẹ ly thân:
- Đối với những em có hoàn cảnh gia đình khó khăn, tôi quan tâm gần gũi, động viên để các em khắc phục khó khăn, phấn đấu vươn lên học tập tốt. Phát động phong trào: “Giúp bạn nghèo vượt khó”; “Lá lành đùm lá rách”... để tranh thủ sự giúp đỡ của các bạn trong lớp. Đặc biệt phải gặp riêng phụ huynh để bàn bạc và khuyên họ khắc phục khó khăn tạo điều kiện cho con em học tập.
- Đối với học sinh hoàn cảnh mồ côi, bố mẹ ly thân, giáo viên chủ nhiệm thực sự phải là người mẹ, người cha thay thế bố mẹ các em bằng tình thương yêu tận tình, giúp đỡ các em.
+ Đối với học khá, giỏi, có năng khiếu đặc biệt:
- Đối với những đối tượng này, trong quá trình giảng dạy, cần kết hợp ra các câu hỏi, bài tập nâng cao, khó hơn ở tất cả các môn học để các em không nhàm chán và hứng thú học tập. Giáo viên cũng cần tư vấn với phụ huynh mua thêm sách tham khảo giải các bài tập khó cho các em, động viên các em tham gia các hội thi nhà trường cũng như ngành tổ chức.
- Bên cạnh các môn học, giáo viên chú ý đến việc rèn chữ viết, giữ gìn sách vở của các em, hàng tháng đánh giá xếp loại, khen thưởng để các em cùng nhau thi đua viết chữ đẹp.
- Với những học sinh có năng khiếu đánh cờ vua, bóng bàn, hát, vẽ.. tổ chức câu lạc bộ trong lớp cho các em tham gia chơi vào tiết sinh hoạt ngoại khóa, giờ ra chơi...nhằm phát huy tài năng của các em.
Dù là đối tượng học sinh nào, giáo viên cũng cần lưu ý phương pháp tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để giáo dục toàn diện về mọi mặt cho các em.
Biện pháp2: Xây dựng nề nếp lớp học.
Dựa vào tình hình của lớp, kế hoạch và biện pháp thực hiện cho cả năm học, tôi xây dựng kỷ cương, nề nếp của học sinh. Giao trách nhiệm cụ thể, rõ ràng tới từng học sinh, hội đồng tự quản của lớp. Tăng cường công tác tự quản học sinh, giúp các em có ý thức tự rèn luyện, tự học.
Có quy định về lề lối học tập, rèn luyện quy định đúng giờ giấc, có sự theo dõi chặt chẽ của Hội đồng tự quản, tránh sự buông lỏng về nề nếp.
Xây dựng một tập thể tự quản có nòng cốt là Chủ Tịch hội đồng tự quản có khả năng tự điều khiển các hoạt động của lớp. Tạo không khí tự rèn luyện, mạnh dạn, ý thức tự làm chủ ở mỗi học sinh.
Để xây dựng tập thể vững mạnh tôi tổ chức cho hội đồng tự quản của lớp thật tốt bao gồm: Một chủ tịch hội đồng tự quản có nhiệm vụ phụ trách chung. Hai phó chủ tịch hội đồng tự quản gồm phó học tập và phó lao động. Ngoài ra tôi còn cho thành lập các ban như: Ban học tập, ban văn thể, ban đối ngoại, ban vệ sinh, ban thư viện. Phân nhóm cho từng học sinh và bầu ra nhóm trưởng cho từng nhóm.
+ Ví dụ: Nhiệm vụ của ban học tập là điều hành mọi hoạt động học tập của lớp. Cụ thể tự quản lớp ôn bài 15 phút đầu giờ, cuối buổi giúp đỡ bạn học yếu lõi các kĩ năng.
+ Nhiệm vụ của ban vệ sinh là chỉ đạo, điều hành trực nhật, vệ sinh chăm sóc bồn hoa cây cảnh...
+ Nhiệm vụ của ban văn nghệ theo dõi hoạt động của cả lớp, điều khiển văn nghệ của lớp, tổ chức ca múa hát.
+ Nhiệm vụ của ban thư viện mượn sách báo phục vụ cho việc học tập và thư giản.
+ Nhiệm vụ của nhóm trưởng điều hành hoạt động nhóm.
+ Nhiệm vụ của Đội cờ đỏ: theo dõi, kiểm tra đánh giá giữ gìn trật tự kỷ luật.
Để làm được điều này tôi thường xuyên có kế hoạch bồi dưỡng cho học sinh cách kiểm tra, đánh giá, cách làm báo cáo vào tiết sinh hoạt ngày thứ sáu. Căn cứ vào báo cáo của các ban và sự theo dõi của bản thân tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em và biết rõ hơn về hoạt động của tất cả các học sinh trong lớp.
Cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động
viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục. Sau mỗi đợt thi đua (Thi đua học tốt chào mừng ngày 20/10; chào mừng ngày 20/11; 22/12/; 3/2, 8/3... đều có tổng kết, rút kinh nghiệm. Khen thưởng động viên học sinh, 2 lần / 1 học kì .
- Tổ chức cho học sinh học tập nội quy trường, lớp.
- Xây dựng nề nếp và năng lực tự quản của học sinh.
Biện pháp3: Giáo dục những phẩm chất đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh.
- Giáo dục cho các em những chuẩn mực đạo đức về hành vi, thái độ đối với bạn bè, thầy cô, bản thân mình. Ghi nhớ năm điều Bác Hồ dạy cho học sinh, học tập nội quy của nhà trường, của đội, của lớp. Thường xuyên nêu gương người tốt, việc tốt cho các thành viên khác để học tập, phấn đấu.
- Động viên, khuyến khích, tuyên dương kịp thời những học sinh có sự cố gắng vươn lên trong học tập và rèn luyện.
- Kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Cụ thể: Đầu mỗi buổi học, trong giờ ra chơi, các buổi sinh hoạt tập thể, buổi học ngoại khóa cũng như lồng ghép vào các tiết học chính khóa, tôi thường trao đổi, trò chuyện với học sinh, từ đó uốn lời ăn, tiếng nói và cử chỉ giao tiếp cho các em. Đồng thời hướng dẫn cho các em những kĩ năng cơ bản để các em tự phục vụ bản thân như: chải đầu, cột tóc, cắt móng tay, móng chân, đánh răng, rửa mặt. Hướng dẫn các em kĩ năng tham gia giao thông an toàn. Tổ chức các em thi tìm hiểu về an toàn giao thông, tổ chức các trò chơi để giáo dục an toàn giao thông cho các em, an toàn về sông nước... Ngoài ra tổ chức cho các em đóng vai trong các câu chuyện giao thông, đuối nước để từ đó các em có ý thức tốt trong việc tham gia giao thông, an toàn sông nước.
Trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, ở các đơn vị trường khác nhau, học sinh của tôi luôn đảm bảo được an toàn trên đường đi học và cũng như ở nhà.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công, tận tâm của người giáo viên hơn nữa. Trong một xã hội đang phát triển, mặt trái của kinh tế thị trường và sự bùng nổ của công nghệ thông tin đã có nhiều tác động tiêu cực đến quá trình hình thành nhân cách của học sinh. Thường xuyên giáo dục các em tránh xa các tệ nạn xã hội, không để tệ nạn xã hội xâm nhập vào các em. Cụ thể: Phân tích tác hại của các tệ nạn xã hội để các em có định hướng tránh xa.
Giáo dục cho các em một số kĩ năng tự bảo vệ bản thân trước các tệ nạn xã hội trước những kẻ xấu có khả năng xâm hại đến các em.
Bồi dưỡng cho các em phương pháp tự học: Hướng dẫn các em xây dựng một thời gian biểu sinh hoạt .
Kết hợp với hoạt động Đội, Sao thường xuyên phát động thi đua cùng với các chủ đề khác nhau để học sinh rèn luyện học sinh như: “Em làm kế hoạch nhỏ”, “Em làm công tác đền ơn đáp nghĩa’’, “ Đàn gà khăn quàng đỏ”, “Tổ chức sinh hoạt dưới cờ ”... Từ đó giáo dục truyền thống hào hùng của dân tộc ta một cách sâu rộng đến từng em. Để các em noi gương học tập và rèn luyện trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.
Biện pháp4: Chỉ đạo việc học tập của học sinh nhằm phát triển tư duy và trí tuệ .
Học tập là nhiệm vụ hàng đầu của học sinh. Thành tích học tập của các em là thước đo của quá trình rèn luyện, phấn đấu. Do đó tôi đã xây dựng động cơ hoạt động đúng đắn, hướng dẫn phương pháp học tập, thường xuyên phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng thêm cho học sinh giỏi.
Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập theo phương pháp VNen; lớp học tự quản dưới sự điều hành của hội đồng tự quản; nhóm trưởng điều hành mọi hoạt động học tập của nhóm mình, thảo luận, chia sẻ kết quả, đánh giá nhận xét lẫn nhau. Giáo viên quan sát; giúp đỡ đối với các nhóm gặp khó khăn vướng mắc, để trợ giúp kịp thời. Từ đó, phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong học tập của các em.
Hội đồng tự quản thực hiện sinh hoạt 15 phút đầu giờ theo lịch hoạt động như: văn nghệ, đọc sách, kể chuyện, truy bài, rèn chữ, rèn đọc. Sau đó họp ban thi đua rút kinh nghiệm, bổ sung, điều chỉnh các hoạt động phù hợp với năng lực chung. Từ đó, phong trào tự học, tự quản ngày càng phát triển tốt. Giúp các em phát huy hết phẩm chất, năng lực, sự ham muốn học hỏi; đồng thời kích thích được sự thi đua của các em bằng thành tích trong sổ “ việc tốt” của lớp. Ý thức, trách nhiệm của các em ngày càng cao. Thường xuyên động viên, nhắc nhở học sinh tích cực cố gắng trong học tập cũng như đến lớp phải có đầy đủ dụng cụ học tập, sách vở.
Hướng dẫn các em chuẩn bị bài chu đáo, khi cô giáo giảng bài phải chú ý nghe giảng không nói chuyện riêng. Xây dựng phong trào thi đua trong học tập như phong trào “đôi bạn cùng tiến”, “Bông hoa điểm tốt tặng cô”, thi đua giữa cá nhân với cá nhân, giữa nhóm này với nhóm kia.
Những phong trào thi đua học tập vừa nêu các em rất hào hứng tham gia. Thường xuyên lấy gương những em học tốt, chữ đẹp, những em có ý thức vươn lên trong học tập để khen ngợi, từ đó những em khác noi theo. Đồng thời nhắc nhở nhẹ nhàng đối với những em chưa cố gắng trong học tập, phân công học sinh khá giỏi kèm cặp học sinh yếu. Đặc biệt tôi thường xuyên kiểm tra, đánh giá một cách khách quan để nắm bắt tình hình và điều chỉnh ngay kế hoạch chỉ đạo việc học của học sinh được tốt hơn.
Biện pháp5: Giáo dục lao động xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp.
Lứa tuổi các em chưa yêu cầu ở mức độ công việc nặng. Bước đầu giáo viên giúp các em làm quen với những buổi trực nhật, vệ sinh, chăm sóc hoa và đặc biệt là chú trọng vệ sinh cá nhân hằng ngày.
Lên lịch trực nhật cho từng tổ rõ ràng, cụ thể. Hướng dẫn ban vệ sinh môi trường điều khiển, quản lý việc trực nhật của các tổ viên.
Cuối tuần có đánh gia, tuyên dương tổ, cá nhân có ý thức trực nhật tốt. Kết quả các em rất thích công việc trực nhật, chăm sóc hoa, vệ sinh trường lớp sạch, đẹp.
Biện pháp6: Tổ chức các hoạt động vui chơi, rèn luyện thể lực bảo vệ sức khoẻ.
Thông qua những tiết học thể dục tôi luôn cho học sinh hiểu được tầm quan trọng của việc rèn luyện thể dục thể thao.
Tổ chức cho các em tập luyện các động tác thể dục trong chương trình và tập múa các bài hát của Đội. Nhìn chung các em rất hào hứng.
Tổ chức cho các em tham gia các trò chơi dân gian, qua đó nhằm giáo dục truyền thống tốt đẹp mang bản sắc văn hóa của địa phương; đất nước.
Luôn tạo không khí vui tươi thoải mái trong các tiết học bằng các trò chơi mà các em yêu thích.
Biện pháp7: Công tác Đội Thiếu niên Tiền phong và Sao nhi đồng.
Bao giờ tôi cũng xem mình là một người chị phụ trách Đội - Sao để chỉ đạo các hoạt động trong lớp một cách thường xuyên nhịp nhàng.
Ví dụ: Trong các buổi sinh hoạt Sao, tôi luôn luôn kết hợp với giáo viên tổng phụ trách Đội để nắm bắt chủ đề, chủ điểm hoạt động nhằm hướng dẫn lớp mình xây dựng, thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/
Tham mưu chặt chẽ với Ban chỉ huy Liên đội kết nạp Sao nhi đồng có thành tích cao trong học tập, lao động vào Đội.
Triển khai kịp thời các phong trào, hoạt động của trường, Đội cho học sinh của lớp mình như: phong trào mua tăm tre cho hội người mù , ủng hộ bạn nghèo, văn nghệ, “đàn gà khăn quàng đỏ”
Tổ chức cho học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc, phát huy giá trị các di tích lịch sử văn hoá, cách mạng địa phương.
Trong các buổi sinh hoạt để xây dựng ý thức tự quản, tính mạnh dạn tựn tin cho học sinh bao giờ tôi cũng để mình điều khiển, hướng dẫn còn các em tự tổ chức các hoạt động bằng năng lực, sự sáng tạo của mình. Nề nếp sinh hoạt đầu giờ, giữa buổi các em đều nắm bắt rõ và thực hiện tốt.
Đặc biệt, việc bố trí đội sao đỏ hoạt động theo dõi hằng ngày khá đều tay. Các sao trưởng có ý thức chăm lo đến chất lượng, kết quả của sao mình. Để động viên khích lệ các em tôi thường tuyên dương, khen ngợi những sao, những cá nhân tham gia tốt các hoạt động của Đội - Sao nên các em rất thích hoạt động này.
Biện pháp8: Công tác phối kết hợp với cha mẹ học sinh.
Tôi thấy gia đình ảnh hưởng rất lớn đối với trẻ về mọi mặt. Do đó tôi thường xuyên gặp gỡ phụ huynh hoặc trao đổi cùng phụ huynh thông qua các buổi họp, thông qua phiếu liên lạc, điện thoại, mạng internet... để các bậc phụ huynh hiểu rõ mục đích nội dung giáo dục. Trong quá trình trao đổi bao giờ tôi cũng giúp các bậc phụ huynh nắm chắc những ưu điểm, nhược điểm của con em, động viên cha mẹ quan tâm đến con mình. Hơn nữa để tạo mối quan hệ khăng khít thường xuyên giữ nhà trường và phụ huynh ngay từ buổi họp phụ huynh đầu tiên bầu ra Ban chấp hành hội phụ huynh lớp để các bậc cha mẹ truyền đạt lại những kế hoạch chung của trường, lớp nhằm giúp các bậc phụ huynh khác hiểu rõ hơn về công tác xã hội hóa giáo dục.
Biện pháp 9: Thực hiện tốt tiết sinh hoạt chủ nhiệm lớp.
Trong giờ sinh hoạt lớp, cần tạo cho các em tâm thế thoải mái, không gây sức ép nặng nề đối với học sinh bằng những lời trách phạt, phê bình mà giáo viên tập cho các em biết phê và tự phê. Trong mỗi tiết sinh hoạt lớp, giáo viên cho học sinh tự nhận xét ưu, khuyết điểm bằng nhiều hình thức khác nhau như: Cá nhân tự nhận xét lẫn nhau, các nhóm trưởng nhận xét ; hội đồng tự quản nhận xét. Bên cạnh đó, giáo viên cũng tạo điều kiện cho học sinh bày tỏ những suy nghĩ của mình qua một tuần học: những điều em thích, những điều em chưa thích, mong muốn của em, ... Qua đó, giáo viên nắm được tâm tư, nguyện vọng của từng học sinh mà có những biện pháp giáo dục phù hợp. Cũng trong tiết sinh hoạt Chủ nhiệm, giáo viên đưa ra những yêu cầu, nội dung về rèn luyện đạo đức, học tập rồi tổ chức cho học sinh thảo luận lập kế hoạch hành động cụ thể. Giáo viên nhận xét và chọn những hành động thiết thực để các em thực hiện. Sau mỗi tuần, hoặc thời gian quy định, giáo viên cho học sinh tự nhận định, đánh giá lại những việc đã làm được và chưa làm được so với kế hoạch , từ đó rút kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn.
Ví dụ: Học sinh thảo luận lập kế hoạch hành động thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy:
“ Đoàn. kết tốt- kỉ luật tốt”.Học sinh đã đưa ra một số hoạt động như sau: Đoàn kết giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; Không gây gổ, đánh nhau; Không nói chuyện trong giờ học; Thực hiện tốt các nội quy của trường; Thân ái với mọi người; Tự giữ trật tự khi không có cô hoặc cô có khách.
Bên cạnh đó, trong các tiết sinh hoạt lớp, giáo viên lồng ghép một số hoạt động giáo dục về quyền trẻ em, an toàn giao thông, giáo dục bảo vệ môi trường, rèn các kĩ năng sống , tìm hiểu về lịch sử, ... nêu những tấm gương tốt cho học sinh noi theo.GV đưa ra một số nội quy lớp học : Đi học đúng giờ; Xếp hàng nhanh; Chú ý nghe giảng; Làm bài nhanh, cẩn thận; Giúp đỡ mọi người; Lễ phép, vâng lời; Giữ trật tự, kỉ luật. Ngoài ra, trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên cũng lồng ghép giáo dục, rèn luyện học sinh một số hành vi đạo đức.
3. Kết quả đạt được:
Qua c¸c viÖc lµm trªn, trong thêi gian võa qua t«i ®· gÆt h¸i ®îc mét sè kÕt qu¶ t¬ng ®èi trong công tác chủ nhiệm lớp. C¸c em đếu chăm ngoan, học tập tốt m¹nh d¹n, tù tin h¬n trong giao tiếp, biết chia sẽ niềm vui, nỗi buồn cho nhau, đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Kết quả học tập cũng như rèn luyện đạo đức của học sinh lớp tôi chủ nhiệm đạt kết quả cao.
* Cuối năm học:
+ Về số lượng: Giữ vững 26/26 đạt 100%
+ Các môn học và hoạt động giáo dục:
| Đánh giá định kì | Điểm 9 – 10 | Điểm 7- 8 | Điểm 5 - 6 | Ghi chú | |||
| SL | TL (%) | SL | TL (%) | SL | TL (%) | ||
| Tiếng Việt | 8 | 30,8 | 16 | 61,5 | 2 | 7,7 | |
| Toán | 10 | 38,4 | 8 | 30,8 | 8 | 30,8 | |
| Tiếng Anh | 8 | 30,8 | 10 | 38,4 | 8 | 30,8 | |
| Tin học | 7 | 26, 9 | 12 | 46,2 | 7 | 26, 9 | |
| Đánh giá thường xuyên | Hoàn thành | Chưa hoàn thành | Ghi chú | ||
| SL | % | SL | % | ||
| Tiếng Việt | 26 | 100 | / | / | |
| Toán | 26 | 100 | / | / | |
| TNXH | 26 | 100 | / | / | |
| Đạo đức | 26 | 100 | / | / | |
| Âm nhạc | 26 | 100 | / | / | |
| Mĩ thuật | 26 | 100 | / | / | |
| Kĩ thuật | 26 | 100 | / | / | |
| Thể dục | 26 | 100 | / | / | |
| Tiếng Anh | 26 | 100 | / | / | |
| Tin học | 26 | 100 | / | / | |
| | | | | | |
| Đánh giá thường xuyên | Đạt | Chưa đạt | Ghi chú | ||
| SL | % | SL | % | ||
| Phẩm chất | 26 | 100 | 0 | 0 | |
| Năng lực | 26 | 100 | 0 | 0 | |
Hoàn thành chương trình lớp học và được lên lớp: 26/26 em chiếm tỷ lệ 100%.
* Hội thi :
+ Hội thi Tiếng Anh qua mạng : Có 3 em đạt giải khuyến khích cấp huyện,1 em đạt giải ba cấp huyện
+ Tập thể lớp đạt giải ba ngày Sách Việt Nam.
+ Hưởng ứng đầy đủ các phong trào “đền ơn đáp nghĩa”, mua tăm tre cho hội người mù , ủng hộ sách vở cho học sinh nghèo, “đàn gà khăn quàng đỏ”.
- 100% học sinh thực hiện tốt về an toàn giao thông; an toàn sông nước; an toàn trật tự trường học.....
- Các phong trào hoạt động khác lớptham gia rất tích cực và Ban giám hiệu và cô tổng phụ trách Đội tuyên dương .
* Về xếp loại thi đua lớp:
- Lớp đạt chuẩn Vở sạch chữ đẹp ( 24/ 26 em - Đạt 92.3% )
PHẦN III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Ý nghĩa của sáng kiến.
Qua việc thực hiện công tác chủ nhiệm tại lớp 3B ở trường Tiểu học tôi đang công tác, tôi nhận thấy rằng làm một người giáo viên chủ nhiệm lớp, chúng ta phải phát huy được vị trí, chức năng của mình trong việc giảng dạy và giáo dục học sinh. Người giáo viên chủ nhiệm phải có năng lực sư phạm, có lòng nhiệt tình và khéo léo trong ứng xử cũng như trong việc xây dựng lớp vững mạnh toàn diện.
Mặt khác, bản thân tôi nhận thấy rằng công việc của người giáo viên chủ nhiệm lớp rất phong phú và phức tạp, đòi hỏi người giáo viên phải nhiệt tình yêu nghề, mến trẻ, vượt khó trong mọi hoàn cảnh.
Hơn nữa trong giáo dục học sinh tiểu học, người giáo viên cần phải linh hoạt, sáng tạo, khéo léo sử dụng nhiều biện pháp mới đưa lại hiệu quả cao. Quan trọng nhất là lấy tình cảm để giáo dục học sinh và biện pháp “Nêu gương người tốt, việc tốt” ở xung quanh trong tập thể là chính.
Tuy nhiên để giáo dục học sinh có hiệu quả giáo viên phải gương mẫu trong mọi lĩnh vực, có uy tín với các đồng nghiệp phụ huynh học sinh về tư cách, đạo đức, tác phong, đồng thời phải có nghệ thuật giáo dục học sinh đạt kết quả cao. Bên cạnh đó người giáo viên phải không ngừng học hỏi những biết kinh nghiệm của người đi trước và bằng sự nỗ lực phấn đấu của bản thân, vận dụng những hiểu , cùng với sự giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, của giáo viên tổng phụ trách Đội và sự cố gắng vươn lên của tất cả các em học sinh. Với việc áp dụng những biện pháp trên năm học 2015- 2016 lớp 3B do tôi chủ nhiệm đạt được những kết quả đáng phấn khởi.
Tõ thùc tiÔn ®· lµm vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc trong n¨m häc võa qua, t«i nhËn thÊy r»ng ®Ó lµm tèt n©ng cao hiÖu qu¶ công tác chủ nhiệm lớp mỗi một giáo viên chủ nhiệm lớp cÇn thùc hiÖn tèt mét sè biÖn ph¸p sau:
1. Bước vào đầu năm học phải xây dựng công tác chủ nhiệm lớp gắn với kế hoạch dạy học thông qua khảo sát đối tượng học sinh.
2. Xây dựng nề nếp lớp học có ý thức tốt về mọi mặt hoạt động.
3. Giáo dục những phẩm chất đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh thông qua nhiều hoạt động giáo dục thiết thực có hiệu quả.
4.:Chỉ đạo việc học tập của học sinh nhằm phát triển tư duy và trí tuệ bằng cách thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo mô hình dạy học V Nen.
5.Giáo dục lao động xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp tạo ra môi trường lành mạnh.
6. Tổ chức các hoạt động vui chơi, rèn luyện thể lực bảo vệ sức khoẻ.
7.Phối kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong và Sao nhi đồng nhằm giáo dục kĩ năng sống và sân chơi bổ ích cho các em.
8.: Công tác phối kết hợp với cha mẹ học sinh tạo ra mối quan hệ bền chặt trong quá trình quản lý, giáo dục con em.
9. Thực hiện tốt tiết sinh hoạt chủ nhiêm lớp sau mỗi tuần để nhận xét những việc làm được, chưa làm được của lớp, đồng thời động viên khen thưởng đối với những học sinh thực hiện tốt về học tập, phẩm chất, năng lực của các em đó cho các bạn khác noi theo.
Với sáng kiến này, tôi đã đóng góp những kinh nghiệm của mình vào trong kho tàng công tác chủ nhiệm lớp đạt được kết quả thành công.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/